مقامات آمریکایی اعلام کردهاند که کاخ سفید قصد دارد از ضربه سنگین اسرائیل به رهبری و زیرساختهای حزبالله استفاده و در روزهای آینده برای انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان تلاش کند.
اهمیت این موضوع در چیست؟ لبنان نزدیک به دو سال بوده که رئیسجمهور ندارد و این خلاء سیاسی منجر به افزایش ناپایداری و تشدید بحران سیاسی و اقتصادی در این کشور شده است.
در هفتههای اخیر حملات هوایی اسرائیل به کشته شدن حسن نصرالله، رهبر حزبالله، فرماندهان ارشد شبهنظامیان و دیگر اعضای این سازمان منجر شده و این گروه بانفوذ را به شدت تضعیف کرده است.
وزارت بهداشت لبنان اعلام کرده که بیش از ۱۱۰۰ نفر در این حملات کشته شدهاند، که شامل دهها زن و کودک میشود، اما مشخص نکرده که چه تعداد از کشتهها عضو حزبالله بودهاند. حزبالله نیز در هفتههای اخیر از اعلام تعداد تلفات خود خودداری کرده است.
نصرالله مانع از تلاشها برای انتخاب فردی به غیر از سلیمان فرنجیه، متحد خود، بهعنوان رئیس جمهور شده بود. یکی از نامزدهای احتمالی، ژنرال جوزف عون، فرمانده نیروهای مسلح لبنان است که حمایت ایالات متحده و فرانسه را دارد.
با مرگ نصرالله و تضعیف حزبالله، دولت بایدن، رئیس جمهور آمریکا، این شرایط را فرصتی برای کاهش نفوذ این گروه در سیستم سیاسی لبنان و انتخاب رئیس جمهوری که همپیمان شبهنظامیان شیعه نباشد، میبیند.
ساختار سیاسی لبنان بر اساس تقسیم قدرت میان مذاهب مختلف است و مقام ریاست جمهوری به یک مسیحی تعلق دارد.
در اکتبر ۲۰۲۲، دوره ریاست جمهوری میشل عون، که روابط نزدیکی با حزبالله داشت، به پایان رسید. از آن زمان تاکنون، پارلمان لبنان نتوانسته است بر سر انتخاب رئیسجمهور جدید به توافق برسد.
ایالات متحده، فرانسه و چند کشور عربی از جمله عربستان سعودی و قطر طی دو سال گذشته تلاش کردهاند تا بین احزاب مختلف لبنان میانجیگری کنند، اما تقریباً هر ابتکاری توسط حزبالله مختل شده است.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، روز پنجشنبه اعلام کرد: «مدتهاست که تأکید کردهایم دولت لبنان باید بر بینظمیهای موجود غلبه کند، یکی از عوامل اصلی این بینظمیها، وتوی حزبالله بر سر انتخاب رئیسجمهور بعدی است.»
دو مقام آمریکایی گفتهاند که کاخ سفید شرایط کنونی لبنان را فرصتی برای شکستن بنبست سیاسی بر سر انتخاب رئیسجمهور جدید میداند و این امر را در اولویت اول خود قرار داده است، حتی پیش از تلاش برای آتشبس میان اسرائیل و حزبالله.
نجیب میقاتی، نخست وزیر موقت لبنان، در روزهای اخیر به آموس هوچستاین، مشاور رئیس جمهور بایدن، اعلام کرده که خواهان پیشبرد برنامهای است که آمریکا در ماه ژوئن برای یک راهحل سیاسی در لبنان ارائه داده بود.
هوچستاین به میقاتی گفته که این پیشنهاد دیگر پابرجا نیست، زیرا شرایط میدانی در دو هفته اخیر به دلیل تشدید درگیریها بین اسرائیل و حزبالله تغییر کرده است. او همچنین تأکید کرده که اولویت باید انتخاب رئیس جمهور جدید باشد.
عبدالله بو حبیب، وزیر خارجه لبنان، روز پنجشنبه در واشنگتن با باربارا لیف، دیپلمات ارشد آمریکا در امور خاورمیانه، دیدار کرد. بر اساس گزارش خبرگزاری رسمی لبنان، لیف به بو حبیب گفته که به دلیل شرایط موجود در کشور، انتخاب رئیس جمهور جدید باید در اسرع وقت انجام شود.
در همین حال، کاخ سفید از اظهارنظر در اینباره خودداری کرده است.
روز پنجشنبه، میقاتی خواستار انتخاب سریع یک رئیس جمهور شد که نماینده اکثریت مردم لبنان باشد. او گفت: «نکته کلیدی این است که رئیس جمهوری انتخاب شود که با یک جناح خاص علیه جناح دیگر همسو نباشد.»
مقامات آمریکایی تأکید کردهاند که اولویت نخست انتخاب رئیس جمهور لبنان است و پس از آن باید برای حل سیاسی درگیری در مرزهای اسرائیل و لبنان براساس قطعنامه سازمان ملل، که پس از جنگ ۲۰۰۶ تصویب شد ولی هرگز بهطور کامل اجرا نشد، و سپس تعیین نخست وزیر جدید اقدام شود.