مرتضی عظیمی

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، سیاست‌های تعرفه‌ای را با هدف احیای تولید در آمریکا اجرا کرده است.

بسیاری از مشاغل تولیدی آمریکا در دهه ۱۹۸۰ به خارج از کشور منتقل شده یا توسط اتوماسیون جایگزین شدند.

تولید به دلیل تفاوت دستمزد بین کشورها جابجا شد. اما آمریکا همچنان یکی از تولیدکنندگان پیشرو جهان است—این کشور فقط محصولات با ارزش‌تر تولید می‌کند.

کارشناسان می‌گویند تلاش‌های او برای اعمال مالیات بر واردات احتمالاً به یکی از اهداف اعلام شده آن دست نخواهد یافت: بازگرداندن تولید به نقش محوری در اقتصاد آمریکا.

اقتصاددانان می‌گویند کارزار دونالد ترامپ برای اعمال تعرفه بر شرکای تجاری برای طیف گسترده‌ای از محصولات، احتمالاً نمی‌تواند مشاغل تولیدی که زمانی ستون فقرات طبقه متوسط یقه‌آبی بودند را بازگرداند.

در اواسط قرن بیستم، آمریکا پایتخت تولید جهان بود و بیش از هر بخش دیگری کارگر استخدام می‌کرد. در اوج خود در دهه ۱۹۵۰، یک چهارم نیروی کار غیرنظامی در بخش تولید مشغول به کار بودند. با این حال، از دهه ۱۹۸۰، توافق‌نامه‌های تجارت آزاد به انتقال بسیاری از صنایع به خارج از کشور کمک کرده‌اند، در حالی که اتوماسیون تعداد کارگران مورد نیاز در کارخانه‌های باقی‌مانده را کاهش داد. امروزه، تنها حدود ۷٪ از نیروی کار در بخش تولید مشغول به کار هستند، رقمی که از زمان رکود بزرگ ثابت مانده است.

تعرفه‌ها با هدف تشویق کسب‌وکارها به انتقال کارخانه‌های خود به ایالات متحده برای جلوگیری از پرداخت مالیات‌های وارداتی طراحی شده‌اند، مالیات‌هایی که معمولاً به مصرف‌کنندگان منتقل می‌شوند. بسیاری از اقتصاددانان گفته‌اند این رویکرد می‌تواند برای برخی کسب‌وکارها مؤثر باشد، اما بعید است روزهایی را بازگرداند که اکثر اقلام در خانه یک فرد می‌توانست برچسب «ساخت آمریکا» داشته باشد.

کارگران آمریکایی بیش از کارگران سایر کشورها درآمد دارند

آمریکا همچنان یک تولیدکننده بزرگ است، در رتبه دوم جهان پس از چین. با این حال، تولید محصولات در داخل کشور گران‌تر است، بسته به میزان نیروی کار درگیر در فرآیند تولید.

طبق تحلیل آپولو، یک کارگر تولیدی معمولی در آمریکا سالانه کمی بیش از ۷۰,۰۰۰ دلار درآمد دارد، در حالی که همتای آن‌ها در چین کمی بیش از ۱۳,۰۰۰ دلار، و یک کارگر تولیدی هندی تنها حدود ۲,۳۰۰ دلار درآمد دارد.

این بدان معناست که برای بسیاری از محصولات، ممکن است همچنان ارزان‌تر باشد که آن‌ها را در خارج از کشور تولید کرده و تعرفه پرداخت کنند تا اینکه یک کارخانه را به آمریکا منتقل کرده و دستمزد بالاتری پرداخت کنند.

اگر برخی از کسب‌وکارها تصمیم بگیرند کارخانه‌هایی در آمریکا بسازند، احتمالاً این کارخانه‌ها به شدت خودکار خواهند بود، که منجر به ایجاد مشاغل اندکی می‌شود.

جان ویچ، رئیس دانشکده کسب‌وکار و مدیریت دانشگاه نوتردام د نامور، گفت: «بعید است که به هدفی که ترامپ به دنبال آن است، دست یابد.»

بازگرداندن تولید؟ آن هرگز نرفته است

آنچه گاهی در بحث بر سر سیاست صنعتی فراموش می‌شود این است که آمریکا همچنان بسیاری از محصولات را تولید می‌کند: این کشور در چندین صنعت پیشرفته از جمله هوافضا، پزشکی و تسلیحات پیشرو است. در حالی که آمریکا از دهه ۱۹۸۰ مشاغل تولیدی را از دست داده است، اما تولید آن از نظر ارزش محصولات تولیدی افزایش یافته است.

فاروق کانترکتور، استاد اقتصاد در دانشگاه راتگرز، از جمله کارشناسانی است که می‌گویند تعرفه‌ها می‌توانند بخشی از یک استراتژی هماهنگ برای تقویت تولید در برخی صنایع کلیدی پیشرفته مانند تراشه‌های کامپیوتری باشند. جو بایدن، سلف ترامپ، با قانون CHIPS این کار را تلاش کرد، که ساخت کارخانه‌های نیمه‌هادی در آمریکا را ترویج می‌کرد.

اما کانترکتور گفت بازگرداندن تولید با فناوری پایین‌تر ممکن است امکان‌پذیر یا حتی مطلوب نباشد. آمریکا بیشترین مشاغل را در صنایعی مانند نساجی از دست داده است، جایی که ساعت‌ها کار سخت با چرخ‌های خیاطی به محصولات نهایی تبدیل می‌شود که به قیمت بسیار کمی فروخته می‌شوند.

کانترکتور گفت: «محصولات سطح بالا، محصولات با ارزش بالا، می‌توانند به آمریکا بازگردند، قسمتی به این دلیل که ارزش آن‌ها در نیروی کار نیست، بلکه در تفکر است. بنابراین اگر محصولی بسیار خودکار و پیچیده مانند تراشه‌های کامپیوتری داشته باشید، مهم نیست که هزینه نیروی کار از ۶ دلار به ۳۶ دلار در ساعت افزایش یابد، زیرا محتوای نیروی کار کم است و ارزش اصلی و قیمت محصول در تفکر است، نه در کار یدی.»

ویچ این مبادله را بر حسب ساعت‌های کار توضیح داد. یک کارگر آمریکایی ممکن است در یک شرکت قطعات خودرو کار کند و قطعه‌ای پیچیده به ارزش ۴۰۰ دلار در یک ساعت ایجاد کند. یک کارگر در کامبوج یا ویتنام ممکن است در یک کارخانه تولید تی‌شرت کار کند و در همان ساعت، لباسی ایجاد کند که به قیمت ۱۰ دلار فروخته می‌شود.

ویچ گفت: «شما یک ساعت کار آمریکایی گرفته‌اید و به جای تولید یک تی‌شرت، چیزی تولید کرده‌اید که به شخص دیگری فروخته‌اید که برای شما ۴۰ تی‌شرت به ارمغان می‌آورد.»