مرتضی عظیمی

آخرین تهدید ترامپ برای اعمال تعرفه ۵۰ درصدی بر کالاهای اتحادیه اروپا تا اول ژوئن، ترس از جنگ تجاری فراآتلانتیک را دوباره شعله‌ور کرده است. پیشنهاد تجدیدنظرشده اتحادیه اروپا روی میز است، اما مذاکرات همچنان شکننده باقی مانده‌اند. بسته تلافی‌جویانه ۹۵ میلیارد یورویی در انتظار است - با این حال، همانطور که با چین رخ داد، امکان توافق آخر هفته‌ای در این بازی پرمخاطره لبه پرتگاه همچنان وجود دارد.

پیشنهادهای تجاری اتحادیه اروپا در مواجهه با تهدید تعرفه ۵۰ درصدی

علی‌رغم تلاش‌های اتحادیه اروپا برای تضمین توافق از طریق به تعویق انداختن اقدامات متقابل خود به مدت ۹۰ روز تا ۱۴ ژوئیه، و ارائه پیشنهادهایی فراتر از توافقات صوری، به نظر می‌رسد دولت آمریکا راضی نیست. اتحادیه اروپا توافق تجاری ۵۰ میلیارد یورویی را پیشنهاد داده که شامل خرید گاز طبیعی مایع و سویا برای کاهش کسری تجاری می‌شود، و تعرفه صفر درصد بر خودروها و کالاهای صنعتی را پیشنهاد کرده، یا پیشنهاد خود را با ارائه همکاری استراتژیک در انرژی، هوش مصنوعی، و زیرساخت‌های دیجیتال و تعهدات به حقوق بین‌المللی کار، استانداردهای زیست‌محیطی، و امنیت اقتصادی تجدیدنظر کرده است. همچنان مشخص نیست دولت آمریکا واقعاً چه انتظاری دارد تا بتواند به توافق برسد، به جز کاهش یکجانبه تعرفه‌های اتحادیه اروپا که قبلاً در نظر گرفته شده بود.

حقایق چه می‌گویند؟

در حالی که میانگین تعرفه‌های بین آمریکا و اتحادیه اروپا مشابه است، تفاوت‌های بخشی واقعاً چشمگیر هستند. برای مثال، تعرفه‌های بالاتر اتحادیه اروپا بر خودروها (۱۰٪ در برابر ۲.۵٪ در آمریکا) و مواد غذایی را در نظر بگیرید. اما آمریکا موانع تند خود را دارد. کامیون‌های سبک مدت‌هاست که با نرخ تعرفه ۲۵٪ مواجه هستند، در مقایسه با ۱۰٪ در اتحادیه اروپا. در مورد تراز تجاری، اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ از مازاد ۱۹۸.۲ میلیارد یورویی با آمریکا برخوردار بود. با این حال، هنگام نگاه به خدمات، آمریکا مازاد ۱۰۹ میلیارد یورویی دارد (تا سال ۲۰۲۳)، با صادرات قابل توجه خدمات فناوری اطلاعات، به رهبری شرکت‌های فناوری غالب آمریکایی، هزینه‌های مالکیت فکری و خدمات مالی.

آیا توافق همچنان امکان‌پذیر است؟

علی‌رغم لفاظی‌های تهاجمی، تهدیدات تعرفه‌ای ترامپ اغلب مقدمه‌ای بر مذاکره است، همانطور که در توافق آخر هفته چین در اوایل مه رخ داد (که در واقع بیشتر به تعویق افتادن شبیه بود تا توافق واقعی). با این حال، همیشه واضح بوده که موضع دولت آمریکا در قبال اتحادیه اروپا متفاوت از اکثر سایر شرکای تجاری خواهد بود. اظهاراتی مثل «اتحادیه اروپا بدتر از چین است» تاکنون رویکرد دولت آمریکا را مشخص کرده است. و در حالی که دیدن هدف نهایی دولت آمریکا دشوار است، رویکرد اتحادیه اروپا واضح است. این اتحادیه استراتژی دوشاخه‌ای را دنبال می‌کند: نشان دادن آمادگی برای توافق در عین آماده‌سازی برای تشدید. در حالی که اتحادیه اروپا کندتر عمل می‌کند، چند اقدام تعرفه تلافی‌جویانه آماده کرده که در حال حاضر قرار است در ۱۴ ژوئیه اجرایی شوند. و اگر مذاکرات واقعاً شکست بخورند، انتظار داشته باشید که اتحادیه اروپا به سنگین‌ترین توپخانه خود دست یابد، مانند مقررات سخت‌گیرانه‌تر علیه شرکت‌های فناوری آمریکایی، به تأخیر انداختن مجوزها یا محدود کردن دسترسی به تدارکات عمومی و محدود کردن حقوق مالکیت فکری و جریان‌های سرمایه‌گذاری تحت ابزار ضد اجبار (ACI).

نوسان دوباره بارگذاری شده

هفته‌ای نسبتاً آرام به پایانی ناگهانی و ناامیدکننده می‌رسد و به عنوان یادآوری تلخی عمل می‌کند که ما همچنان بسیار دور از هرگونه «توافقات تجاری زیبا» یا بازگشت به حالت عادی هستیم.

نوسان برگشته است. و برای اطمینان، در صورت اجرای کامل، تعرفه‌های ۵۰ درصدی آمریکا بر محصولات اروپایی حدود ۰.۶ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی را کاهش می‌دهد و اقتصاد منطقه یورو را به مرز رکود نزدیک می‌کند. بدیهی است که این امر فشارهای رکود تورمی را در آمریکا نیز دوباره افزایش خواهد داد.

در مقطع فعلی، گمانه‌زنی در مورد نتیجه این تنش‌های تجاری منطقی نیست. هرچیزی ممکن است، از توافق احتمالی تا تشدید بیشتر. ما (ING) دیدگاه دیرینه خود را حفظ می‌کنیم که به مرور زمان، هزینه اقتصادی جنگ تجاری در حال تشدید بر آمریکا آنقدر شدید خواهد شد که حفظ تعرفه‌های بالا به طور نامحدود غیرقابل تحمل شود. پس از آرامشی کوتاه، خود را برای فصل پرتلاطم بعدی آماده کنید.

بازارهای اروپایی تعدیل می‌شوند

حتی اگر تعرفه ۵۰ درصدی تنها تهدیدی موقت باشد، بازارهای سهام اروپایی با شنیدن این خبر به سرعت کاهش یافتند. شاخص یورو استاکس ۵۰ در زمان نگارش این مطلب نزدیک به ۳ درصد کاهش داشته، با کاهش ۴-۵ درصدی بخش خودرو. نرخ‌های مبادله دو ساله یورو حدود ۶ نقطه پایه کاهش یافته زیرا بازار ۱۰ نقطه پایه اضافی به چرخه تسهیل بانک مرکزی اروپا امسال اضافه کرده است - که اکنون ۶۲ نقطه پایه کاهش بیشتر برای سال قیمت‌گذاری شده است.

یورو/دلار به طور موقت ۰.۶ درصد با شنیدن این خبر کاهش یافت، اما کمی بازگشت کرده است - احتمالاً به دلیل شک در اینکه آیا این تعرفه‌های ۵۰ درصدی هرگز عملی خواهند شد یا خیر. تحولات امروز همچنین باعث کاهش یورو/ین شده است بر این اساس که ین، نه یورو، ذینفع اصلی هرگونه خروج دلار در تابستان خواهد بود. و یورو/پوند به پایین‌ترین سطح از اوایل آوریل معامله شده است، اکنون که بریتانیا توافق تجاری دارد.

رویدادهای امروز مطمئناً یادآوری برای سرمایه‌گذاران است که در تابستان نسبت به موضوع تعرفه خیلی خودراضی نباشند. هم ژوئن و هم ژوئیه می‌تواند برای بازارها ناآرام باشد - و می‌تواند نوسانات بالای ارز معامله شده را حفظ کند - زیرا واشنگتن بر اتحادیه اروپا و بقیه جهان برای توافقات تجاری فشار می‌آورد.

بانک کردیت اگریکول هشدار داده است که جفت ارز یورو/دلار بیش از حد و با سرعت زیادی افزایش یافته و در معرض چندین ریسک نزولی قرار گرفته است. با پیشی گرفتن خوش‌بینی بازار از عوامل بنیادی، یورو ممکن است در حفظ دستاوردهای اخیر خود در مقابل کاهش جریان‌های ورودی سرمایه، شکنندگی ژئوپلیتیک و موانع اقتصاد کلان با مشکل مواجه شود.

ارزش یورو امروز با کاهش ۴۵ پیپ به ۱.۱۱۴۵ دلار رسیده است.

نکات کلیدی:

۱. کاهش جریان‌های ورودی سهام: جریان‌های ورودی سهام اروپا شروع به کاهش کرده است که نشان‌دهنده نگرانی‌های مداوم درباره چشم‌انداز رشد منطقه یورو است و می‌تواند تقاضا برای یورو را کاهش دهد.

۲. ریسک‌های ژئوپلیتیک مستمر: دستیابی به آتش‌بس پایدار در اوکراین همچنان دور از دسترس است. ادامه عدم قطعیت ژئوپلیتیک، مانعی ساختاری برای اعتماد و ثبات اقتصادی در منطقه محسوب می‌شود.

۳. یوروی قوی‌تر = رشد و تورم ضعیف‌تر: قدرت یورو از ابتدای سال جاری ممکن است خود به عاملی بازدارنده برای رشد و تورم منطقه یورو تبدیل شود و بانک مرکزی اروپا را به کاهش بیشتر نرخ بهره نسبت به آنچه در حال حاضر پیش‌بینی شده، ترغیب کند.

۴. ریسک ارزش‌گذاری بیش از حد: به نظر می‌رسد ارزش یورو/دلار نسبت به هر دو مدل شکاف نرخ یورو-دلار و مدل‌های ارزش منصفانه کوتاه‌مدت بیش از حد ارزش‌گذاری شده است، که در صورت تغییر احساسات بازار، احتمال اصلاح قیمت را نشان می‌دهد.

نتیجه‌گیری: حتی با وجود هفته‌ای پر از داده‌های اقتصادی منطقه یورو و سخنرانی‌های مقامات بانک مرکزی اروپا در پیش رو، کردیت اگریکول انتظار دارد بانک مرکزی اروپا لحن محتاطانه خود را حفظ کند. با ادامه عدم مزیت نسبی نرخ بهره و رسیدن عوامل بنیادی به سطح احساسات بازار، یورو/دلار ممکن است در کوتاه‌مدت مستعد عقب‌نشینی باشد.