بازارها در هفته‌ای که گذشت: بررسی رفتار تاریخی بازارها پس از اولین کاهش نرخ بهره

بازارهای مالی از منظر اقتصاد کلان

هفته گذشته تمرکز اصلی بازارهای مالی بر تصمیم فدرال رزرو برای کاهش نرخ بهره بود. این کاهش که به‌طور گسترده‌ای مورد انتظار بود، در نهایت به کاهش ۵۰ واحد پایه منجر شد. جالب اینجاست که اکثر اقتصاددانان انتظار چنین کاهش شدیدی را نداشتند و تعداد کمی از آن‌ها پیش‌بینی کاهش ۵۰ واحد را کرده بودند. اما بازارها به‌درستی احتمال کاهش ۵۰/۵۰ را پیش‌بینی کرده بودند که البته جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، با چالش زیادی برای جلب رضایت اعضای کمیته مواجه بود.

این کاهش اولین مورد از مخالفت یکی از اعضای کمیته از سال ۲۰۰۵ تاکنون بود که نشان‌دهنده اختلاف نظر در داخل فدرال رزرو است. از لحن کنفرانس خبری و ناهماهنگی در پیام‌های قبلی کمیته می‌توان نتیجه گرفت که اعضا به‌طور کامل در این تصمیم متحد نبوده‌اند.

فدرال رزرو با کاهش نرخ بهره به میزان ۵۰ واحد پایه، تأکید کرد که تصمیمات آینده به داده‌های اقتصادی بستگی دارد و این کاهش بزرگ را تضمینی برای کاهش‌های بیشتر ندانست.

نمودار دات پلات (که پیش‌بینی‌های اعضای فدرال رزرو در مورد مسیر آینده نرخ بهره را نشان می‌دهد)، نیز تأیید کننده این عدم قطعیت بودند. این نمودارها حتی نشان دادند که سطح نهایی نرخ بهره (که به عنوان نرخ نهایی یا ترمینال شناخته می‌شود) نسبت به قبل بالاتر رفته است. این موضوع نشان‌دهنده آن است که اعضای فدرال رزرو به سختی می‌توانند نرخ بهره‌ای را که اقتصاد بتواند آن را به‌عنوان نرخ خنثی بپذیرد، تعیین کنند. نرخ خنثی، نرخی است که نه به رشد اقتصادی شتاب می‌دهد و نه آن را کند می‌کند. اما تعیین دقیق این نرخ، امری غیرقابل مشاهده و پیچیده است که به نظر می‌رسد اعضای فدرال رزرو نیز در مورد آن توافق ندارند.

در حالی که توجه اصلی این هفته به فدرال رزرو معطوف بود، اتفاقات دیگری هم در اقتصادهای بزرگ دنیا رخ داد. چین همچنان با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند و اقتصادش در شرایط نامطلوبی قرار دارد. از طرف دیگر، تورم در کانادا به هدف تعیین‌شده بازگشته و بانک مرکزی این کشور در مسیری که تعیین کرده بود، موفق عمل کرده است. رئیس بانک مرکزی ژاپن، کازوئو اوئدا، بار دیگر لحن ملایمی در صحبت‌های خود داشت و به نظر می‌رسد که سیاست‌های پولی انبساطی این کشور همچنان ادامه خواهد داشت. در آلمان نیز، اقتصاد با مشکلات جدی مواجه است و این کشور در تلاش است تا از رکود اجتناب کند و وضعیت اقتصادی خود را حفظ کند.

✔️  بیشتر بخوانید: سیاست پولی چیست؟ ابزارهای اجرای سیاست‌های پولی

بازار سهام

جمعه، به ارزش ۴.۵ تریلیون دلار از آپشن‌های سهام آمریکا منقضی شدند. این بزرگترین انقضای ماه سپتامبر در تاریخ بازارهای مالی آمریکا است. در همین حال، شرایط پیچیده‌ای در بازار آپشن‌های شرکت انویدیا (NVDA) وجود دارد. اگرچه برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که انقضای این آپشن‌ها به نفع انویدیا خواهد بود، اما تعیین جهت‌گیری بازار پس از چنین انقضای بزرگ همیشه پیچیده است. ترکیب الگوهای فصلی نزولی در کنار فضای مثبت اقتصادی، می‌تواند منجر به یک هفته پرتنش و هیجان‌انگیز شود.

شرایط کلی اقتصاد برای بازار سهام مطلوب به نظر می‌رسد. وضعیت کنونی بازار شباهت زیادی به سال‌های ۱۹۹۵ و ۱۹۹۸ دارد، زمانی که فدرال رزرو نرخ بهره را کاهش می‌داد، در حالی که اقتصاد در شرایط نسبتاً خوبی بود. اگر این فقط یک دوره کوتاه رکود باشد (که من چندین بار در نوشته‌هایم به این موضوع اشاره کرده‌ام)، کاهش نرخ بهره می‌تواند به تقویت تقاضا و بازگشت روحیه ریسک‌پذیری در بازار منجر شود. این وضعیت برای دارایی‌ها تورم‌زا است، اما لزوماً تأثیر زیادی بر قیمت کالاها و خدمات مصرفی ندارد، شاید به استثنای بازار مسکن.

اگر نسبت به بازار سهام خوش‌بین هستید، بهتر است صبر کنید تا الگوهای فصلی نزولی به پایان برسد. با این حال، دوره اکتبر تا دسامبر، احتمالاً بدون توجه به نتایج انتخابات، بسیار صعودی خواهد بود.

پایان ماه سپتامبر به معنای پایان فصل نزولی بازار است. پیش‌بینی می‌شود که تا زمان برگزاری انتخابات، نوساناتی در بازار وجود داشته باشد، اما مگر در شرایطی که با تغییرات سیاسی بزرگی مانند پیروزی کامل جمهوری‌خواهان (Red Sweep) یا دموکرات‌ها (Blue Wave) روبرو شویم، انتظار می‌رود که چند هفته آینده شاهد یک روند صعودی قوی باشیم. تا آن زمان، بهتر است بخشی از سرمایه خود را به‌عنوان ذخیره نگه دارید تا در صورت وقوع نوسانات ناگهانی و افت شدید قیمت‌ها، فرصت مناسبی برای خرید فراهم شود.

در مورد انتخابات، وضعیت کنونی نشان می‌دهد که به احتمال زیاد با یک بن‌بست سیاسی مواجه خواهیم شد، هرچند که هنوز زمان زیادی باقی مانده و ممکن است شرایط به سرعت تغییر کند.

این هفته، بازار سهام را می‌توان با جملات زیر خلاصه کرد:

“اقتصاد در وضعیتی خوبی است. فدرال رزرو در حال کاهش نرخ بهره است. فصل نزولی همیشه ماندگار نیست.”

نرخ‌های بازدهی

هفته گذشته اشاره کردم که اگر در بازار اوراق قرضه پوزیشن خرید دارید، اکنون زمان مناسبی برای تسویه سود است، زیرا حرکت مثبت بازار اوراق در کوتاه‌مدت کاهش یافته و بسیاری از عوامل اقتصادی در قیمت‌ها لحاظ شده‌اند. در مدت چهار ماه، نرخ بهره اوراق ۱۰ ساله از ۵٪ به ۳.۵٪ کاهش یافته است. با توجه به شرایط اقتصادی موجود، به نظر نمی‌رسد که عوامل جدیدی برای توجیه کاهش بیشتر نرخ بهره وجود داشته باشد و احتمال می‌رود که بازار اوراق در حالت نوسانی باقی بماند.

این پیش‌بینی دقیق بود؛ زیرا فدرال رزرو در یک اقدام به‌شدت داویش، نرخ‌بهره را 50 واحد پایه کاهش داد اما برخلاف انتظار، قیمت اوراق نیز کاهش یافت.

“وقتی انتظار می‌رود قیمت‌ها به دلیل اخبار منفی کاهش یابند، اما این اتفاق نمی‌افتد، معمولاً این سیگنالی از احتمال صعود قیمت‌ها است، البته همیشه هم این‌طور نیست.”

وقتی یک دارایی به‌دلیل اخبار منفی کاهش نمی‌یابد، این معمولاً نشانه‌ای مثبت است. در این مورد، نمودار نرخ بهره اوراق ۱۰ ساله آمریکا در هفته گذشته نشان می‌دهد که با وجود کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو، نرخ بهره اوراق همچنان ثابت مانده است. این می‌تواند نشان‌دهنده انتظارات مثبت بازار نسبت به آینده اقتصادی باشد، هرچند که هنوز نیاز به تحلیل بیشتری داریم.

در حال حاضر، نرخ بهره اوراق قرضه تغییر چندانی نکرده، اما پیش‌بینی من این است که در هفته آینده، با توجه به ترکیب رشد اقتصادی متوسط و سیاست‌های پولی انبساطی فدرال رزرو، فروش اوراق افزایش یابد که این به معنای افزایش نرخ‌های بازدهی خواهد بود.

همچنین، داده‌های اعتماد مصرف‌کننده (دانشگاه میشیگان و کنفرانس بورد) هفته آینده منتشر می‌شود و به نظر می‌رسد این شاخص‌ها نشان‌دهنده بهبود در وضعیت اقتصادی باشند. با کاهش قیمت بنزین، افزایش قیمت سهام و ارزهای دیجیتال، و بهبود جزئی در شرایط اجتماعی (مانند کاهش مرگ‌ومیر ناشی از مواد مخدر)، شاید بتوان گفت که دوران رکود روانی به پایان رسیده است.

✔️  بیشتر بخوانید: شاخص احساسات مصرف کننده دانشگاه میشیگان (MCSI) چیست؟

ارزهای فیات

با توجه به پیش‌بینی من از افزایش نرخ‌های بازدهی اوراق قرضه در هفته آینده، به نظر می‌رسد که جفت ارز USD/JPY (دلار آمریکا به ین ژاپن) به کف قیمتی خود رسیده است و فعلاً این سطح حفظ خواهد شد. بانک مرکزی ژاپن (BOJ) اخیراً نشانه‌هایی از سیاست‌های پولی داویش از خود نشان داده، در حالی که بازار همچنان نسبت به دلار آمریکا در پوزیشن فروش و نسبت به اوراق قرضه در پوزیشن خرید قرار دارد. همچنین، حزب لیبرال دموکرات ژاپن (LDP) در پایان هفته جلسه‌ای برای انتخاب رهبر جدید خود خواهد داشت که این رهبر جدید به عنوان نخست‌وزیر بعدی ژاپن معرفی خواهد شد.

در بسیاری از کشورهای گروه ۱۰ (G10)، سیاست‌های داخلی تأثیر زیادی بر بانک‌های مرکزی مستقل ندارند، اما این شرایط در ژاپن متفاوت است. بانک مرکزی ژاپن به طور کامل مستقل عمل نمی‌کند و دولت ژاپن نقش مهمی در سیاست‌های پولی دارد. همان‌طور که در دوره اجرای سیاست‌های آبه‌نومیکس (Abenomics) دیده شد، همکاری گسترده میان دولت و بانک مرکزی باعث شد تا سیاست‌های پولی به‌طور موثرتری اجرا شوند. این هماهنگی میان دولت و بانک مرکزی، به ویژه در زمان‌هایی که نیاز به تنظیمات شدید اقتصادی وجود دارد، اهمیت بسیاری دارد.

در حال حاضر، ۹ نامزد برای رهبری حزب LDP وجود دارند، اما به نظر می‌رسد تنها سه نفر از آن‌ها شانس واقعی برای پیروزی دارند:

1. کویزومی (با دیدگاه‌های محافظه‌کارانه و کم‌هیجان)،
2. ایشیبا (با دیدگاه‌های هاوکیش و نگاه مثبت به ین ژاپن)،
3. تاکایچی (با دیدگاه‌های داویش و تأثیر منفی بر ارزش ین ژاپن).

با توجه به نامشخص بودن نتایج انتخابات، احتمالاً فعالان بازار تا زمان اعلام نتایج، ریسک خود را کاهش می‌دهند. پیش‌بینی می‌شود که نتیجه نهایی این انتخابات حوالی ساعت ۳ بامداد ۲۷ سپتامبر اعلام شود.

در رابطه با دلار آمریکا، واکنش اولیه بازار به نشست فدرال رزرو، فروش دلار بود، اما در نهایت فروشندگان دلار متضرر شدند چراکه ارزش دلار ثابت ماند. شاید جالب‌ترین نکته هفته گذشته این بود که با وجود کاهش بزرگ نرخ بهره، دلار آمریکا تقریباً بدون تغییر باقی ماند.

تفاوت نرخ‌های بازدهی نیز تغییر چندانی نداشتند. این نمودار نوسانات ۵ دقیقه‌ای جفت ارز EUR/USD را در هفته گذشته و در مقایسه با تفاوت نرخ بهره ۱۰ ساله نشان می‌دهد. بازار با نوسانات شدید و پیش‌بینی‌ناپذیری مواجه بود.

چرا دلار آمریکا با وجود کاهش غیرمنتظره نرخ بهره کاهش نیافت؟ پاسخ به این سؤال ساده نیست. یکی از دلایل می‌تواند این باشد که بازار پیش از این نیز به پوزیشن فروش دلار تمایل داشته است. هنگامی که اولین کاهش نرخ بهره صورت می‌گیرد، بسیاری از حرکات قیمتی پیش‌خور شده‌اند. جفت ارز USD/JPY در ماه‌های گذشته از ۱۶۰ به ۱۴۰ کاهش یافته و EUR/USD از کف ۱.۰۷ جدا شده است. بازار مدت‌هاست که خود را برای آغاز این چرخه کاهش نرخ بهره آماده کرده بود.

در ادامه، نمودارهایی از تغییرات بازار فارکس در ۱۰۰ روز قبل و بعد از اولین کاهش نرخ بهره فدرال رزرو در شش دوره گذشته ارائه می‌شود تا تاریخچه این تغییرات را ببینید. هیچ روند نزولی واضحی برای دلار آمریکا با شروع کاهش نرخ بهره وجود ندارد. این روند بسته به شرایط اقتصادی و تحولات جهانی متفاوت است. اگر با بازار فارکس آشنا نیستید، فقط به چهارمین نمودار (پایین سمت راست) (USD/JPY) نگاه کنید؛ این ساده‌ترین قسمت برای درک این روند است.

برای اینکه کنجکاوی شما را برآورده کنم، بیایید ببینیم که سایر دارایی‌ها چگونه در زمان اولین کاهش نرخ بهره فدرال رزرو واکنش نشان داده‌اند.

طلا: در تمام موارد، قیمت طلا قبل از اولین کاهش نرخ بهره افزایش یافته و به‌جز سال ۱۹۹۸، بعد از آن نیز افزایش پیدا کرده است. البته در سال‌های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۱ شاهد تسویه سود سرمایه‌گذاران پس از کاهش نرخ بهره بودیم، در حالی که در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۹ رشد طلا ادامه داشت. سال ۱۹۹۵ هم تغییرات چندانی در قیمت طلا رخ نداد که آن را به یک مورد نامناسب برای مقایسه تبدیل می‌کند.

نرخ‌های بازدهی: در نمودار بعدی محور عمودی بر حسب واحد “بیسیس پوینت” (هر بیسیس پوینت برابر با ۰.۰۱ درصد) نشان داده شده است. جالب است که بعد از اولین کاهش نرخ بهره، تغییرات زیادی در نرخ بهره اوراق دیده نمی‌شود. در سال ۲۰۰۷ کاهش شدیدی مشاهده شد (خط سبز)، در حالی که در سال ۱۹۹۸ نرخ‌های بهره بالاتر بودند؛ زیرا بحران مالی روسیه و صندوق LTCM با تزریق نقدینگی حل شد و به زودی حباب دات‌کام نیز رخ داد. حتی در سال ۲۰۰۱، با وجود رکود، ۱۰۰ روز پس از کاهش نرخ بهره، نرخ بازدهی ۱۰ ساله بالاتر بود، نه پایین‌تر.

بازار سهام: باز هم الگوی مشخصی دیده نمی‌شود. در سال ۲۰۰۱ حباب دات‌کام ترکید و سال ۲۰۰۷ بحران مالی جهانی (GFC) آغاز شد، اما در سال‌های ۱۹۹۵، ۱۹۹۸ و ۲۰۱۹، بازار سهام پس از اولین کاهش نرخ بهره رشد کرد.

نتیجه‌گیری ساده است: اگر رکود اقتصادی در کار باشد، بازار سهام کاهش می‌یابد. اما اگر فرود نرم اقتصادی را داشته باشیم، بازار سهام رشد خواهد کرد. حالا باید انتخاب کنید که کدام سناریو محتمل‌تر است.

در نهایت، هیچ الگوی مشخصی برای خرید بر اساس شایعات و فروش بر اساس واقعیت یا ادامه روند پس از آغاز چرخه کاهش نرخ بهره وجود ندارد. بازار کارآمد است و در قیمت‌گذاری چرخه‌های کاهش نرخ بهره خوب عمل می‌کند. بنابراین، همه چیز به این بستگی دارد که آیا وارد رکود می‌شویم یا نه.

من احتمال رکود را کم می‌دانم.

به یاد داشه باشیم که ما مدت زیادی است که منتظر این رکود بزرگ یا بحران بزرگ هستیم! اما تا به اینجا واقعیت چیز دیگری بوده‌است.

بازار ارزهای دیجیتال

این هفته در بازار ارزهای دیجیتال اتفاق خاصی رخ نداده و قیمت‌ها همگام با سایر دارایی‌های پرریسک افزایش یافته‌اند. به نظر می‌رسد بیشتر حرکات قیمتی بیت‌کوین تحت تأثیر الگوریتم‌های معاملاتی با فرکانس بالا و معامله‌گرانی است که به دنبال همبستگی با دارایی‌های پرریسک هستند.

یکی از نکات عجیب برای من، روند نزولی بی‌وقفه در جفت ارز ETH/BTC (اتریوم به بیت‌کوین) است. این روند نه تنها بدون توقف ادامه دارد، بلکه نوسانات قیمتی نیز نسبت به گذشته به شکل غیرمعمولی کاهش یافته است.

می‌توان کاهش قیمت اخیر اتریوم را به عرضه ضعیف ETF نقدی اتریوم نسبت داد، اما به‌طور کلی کاهش شدید نوسانات قیمتی بسیار جالب توجه است. این موضوع همچنین نشان‌دهنده این است که رشد قیمت آلت‌کوین‌ها و ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال، دیگر همگام با بیت‌کوین نیست. در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱، اتریوم در مقایسه با بیت‌کوین نوسانات بیشتری داشت و به اصطلاح “بتای بالاتری” داشت، اما حالا دیگر این‌طور نیست. این نمودار زیر، نوسانات یک ساله ETH/BTC را نشان می‌دهد.

کامودیتی‌ها

طلا، طلا، طلا! و البته نقره! آیا اکنون زمان آن رسیده که نقره هم به این مهمانی بپیوندد؟ با اینکه قیمت نقره در شش ماه گذشته تقریباً بدون تغییر بوده، در حالی که طلا با قدرت در حال افزایش است، به نظر می‌رسد نقره نیز آماده یک جهش قیمتی باشد.

اگر قیمت نقره از سطح ۳۳ دلار عبور کند، این یک رکورد جدید برای سال جاری خواهد بود و می‌تواند دلیلی برای افزایش پوزیشن‌های خرید نقره باشد. درست مانند جفت ارز ETH/BTC، نسبت نقره به طلا نیز نشان می‌دهد که طلا (قهرمان اصلی) بهتر عمل کرده، در حالی که نقره (همراه دیرینه‌اش) از آن عقب مانده است.

طلا و بیت‌کوین را می‌توان به بتمن تشبیه کرد، در حالی که نقره و اتریوم در نقش رابین قرار دارند. در بیشتر مواقع مردم در مورد نسبت طلا به نقره صحبت می‌کنند، اما برای همخوانی با تحلیل جفت ارز ETH/BTC (یعنی نسبت رابین به بتمن)، نمودار زیر نشان‌دهنده کاهش تدریجی عملکرد نقره نسبت به طلا در سال‌های اخیر است.

منبع: Friday Speedrun نویسنده: Brent Donnelly