منابع اطلاعاتی اروپایی اعلام کردهاند که دهها تن از کادر نظامی روسیه در حال گذراندن دورههای آموزشی در ایران برای استفاده از سامانه موشکی بالستیک کوتاهبرد فاتح-۳۶۰ هستند. بر اساس این گزارشها، انتظار میرود صدها فروند از این موشکهای هدایت ماهوارهای در آینده نزدیک به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین تحویل شود.
براساس اطلاعات به دست آمده، نمایندگان وزارت دفاع روسیه در تاریخ ۱۳ دسامبر سال گذشته در تهران با مقامات ایرانی قراردادی را برای خرید موشکهای فاتح-۳۶۰ و آبابیل امضا کردهاند. شایان ذکر است موشک آبابیل نیز توسط سازمان صنایع هوافضای ایران تولید میشود.
منابع اطلاعاتی همچنین اعلام کردهاند که نیروهای روسی برای یادگیری نحوه کار با سامانه دفاعی فاتح-۳۶۰ که قادر به پرتاب موشکهایی با برد حداکثر ۱۲۰ کیلومتر و کلاهک ۱۵۰ کیلوگرمی است، از ایران بازدید کردهاند. به گفته یکی از این منابع، تنها گام بعدی پس از آموزش، تحویل واقعی موشکها به روسیه خواهد بود.
با وجود داشتن موشکهای بالستیک خود، روسیه میتواند با استفاده از موشکهای فاتح-۳۶۰، موشکهای بالستیک دوربرد خود را برای اهدافی دورتر از خط مقدم نگه دارد و از کلاهکهای ایرانی برای اهداف نزدیکتر استفاده کند.
کاخ سفید با محکوم کردن این اقدام، اعلام کرده است که در صورت انتقال این موشکها به روسیه، واکنش سریع و شدیدی را در نظر خواهد گرفت. این اقدام همچنین به عنوان تشدید حمایت ایران از جنگ تهاجمی روسیه علیه اوکراین توصیف شده است.
وزارت دفاع روسیه تاکنون به درخواستها برای اظهار نظر در این خصوص پاسخ نداده است. ایران نیز ضمن تأیید همکاریهای زیاد راهبردی با روسیه، انتقال هرگونه سلاح از جمله موشک به روسیه تا پایان جنگ اوکراین را تکذیب کرده است.
تحویل تعداد زیادی از موشکهای بالستیک کوتاهبرد از ایران به روسیه میتواند فشار بیشتری را بر سیستمهای دفاع موشکی اوکراین وارد کند. این موشکها به دلیل ماهیت بالستیک خود، تنها توسط سیستمهای دفاع هوایی پیشرفته قابل رهگیری هستند.
لازم به ذکر است که تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه صادرات برخی موشکها، پهپادها و سایر فناوریهای ایران در اکتبر ۲۰۲۳ منقضی شد، اما آمریکا و اتحادیه اروپا همچنان تحریمهایی را علیه برنامه موشکی بالستیک ایران اعمال کردهاند.
بر اساس گزارشهای قبلی، همکاریهای نظامی بین ایران و روسیه در حال افزایش بوده و مسکو به دنبال خرید موشکهای سطح به سطح ایرانی است. با این حال، منابع اطلاعاتی اروپایی در این گزارش اعلام کردهاند که هنوز هیچ انتقال موشکی از ایران به روسیه صورت نگرفته است.
لازم به ذکر است تاکنون مقامات اوکراینی هیچ گزارشی رسمی درباره پیدا شدن بقایای موشک ایرانی در جریان جنگ ارائه نکردهاند.