آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، به منظور افزایش فشارهای سیاسی و تلاشهای نهایی برای رسیدن به توافق آتشبس در غزه و آزادی گروگانها، اکنون در اسرائیل حضور دارد.
این مذاکرات طولانی که با میانجیگری مصر، قطر و ایالات متحده در حال انجام بوده، قرار است این هفته در قاهره ادامه یابد. هفته گذشته نیز نشستی دو روزه در دوحه برگزار شد که تمرکز آن بر نزدیک کردن پیشنهادهای ارائهشده توسط واشنگتن بود.
با این حال، شکافهای عمدهای میان مواضع اسرائیل و حماس وجود دارد. منابع آگاه از این مذاکرات و اظهارات عمومی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و نمایندگان حماس، به این اختلافات اشاره دارند.
حماس خواهان توافقی است که پایان جنگ در غزه را تضمین کند. در مقابل، نتانیاهو بر پیروزی کامل تأکید میکند و میخواهد حق ادامه جنگ در نوار غزه را تا زمانی که حماس تهدیدی برای اسرائیل باشد، برای خود محفوظ نگه دارد.
حماس به دنبال خروج کامل نیروهای اسرائیلی از نوار غزه است؛ از جمله منطقه موسوم به راهرو فیلادلفی که شامل یک نوار 14.5 کیلومتری در مرز جنوبی غزه با مصر میشود.
از سوی دیگر، اسرائیل قصد دارد اختیار این راهرو را حفظ کند، چرا که پس از تخریب دهها تونل زیرزمینی که به گفته طرف اسرائیلی برای قاچاق سلاح به گروههای شبهنظامی در غزه استفاده میشد، این منطقه را در اواخر ماه مه تصرف کرده است.
به نظر میرسد در این مورد نیز در درون رهبری اسرائیل اختلافاتی وجود دارد. نتانیاهو میگوید تنها حضور نیروهای اسرائیلی در مرز میتواند مانع از قاچاق سلاح شود، در حالی که مقامات نظامی معتقدند که مرز را میتوان از راه دور نظارت کرد و در صورت نیاز، سربازان میتوانند برای عملیات وارد عمل شوند.
اسرائیل خواستار بررسی آوارگان فلسطینی هنگام بازگشت به مناطق شمالی نوار غزه است که پس از شروع آتشبس، باید مطمئن شود که این افراد مسلح نیستند. در مقابل، حماس خواهان آزادی کامل حرکت برای فلسطینیانی است که مجبور به فرار به جنوب شده و اکنون میخواهند به خانههای خود بازگردند.
طرح آتشبس سه مرحلهای شامل آزادی 33 گروگان در مرحله اول است که شامل افراد زنده یا مردهای میشود که در دستهبندی بشردوستانه قرار دارند. نتانیاهو گفته است که میخواهد حداکثر تعداد گروگانهای زنده در این مرحله آزاد شوند. در مجموع، 115 گروگان – شامل مردان، زنان، غیرنظامیان، سربازان و دو کودک – همچنان در اسارت هستند که دست کم یکسوم آنها به طور غیابی توسط مقامات اسرائیلی مرده اعلام شدهاند.
همچنین، اسرائیل خواهان حق وتو بر هویت برخی از زندانیان فلسطینی است که در ازای آزادی گروگانها آزاد خواهند شد.
برای ماهها، حماس و اسرائیل یکدیگر را برای بنبست در مذاکرات سرزنش میکنند. نتانیاهو انتقادات داخلی و بینالمللی مبنی بر طرح درخواستهای جدید در مورد مرز غزه-مصر و بررسی آوارگان فلسطینی را رد کرده و میگوید این درخواستها مسائل امنیتی حیاتی هستند که با پیشنهاد اولیه مطابقت دارند و تنها نحوه اجرای آن را مشخص میکنند.
حماس اعلام کرده است که پیشنهادهای جدید واشنگتن بیش از حد به مواضع اسرائیل نزدیک است. نتانیاهو نیز میگوید سرسختی حماس مانع اصلی در دستیابی به توافق بوده است.