صرافی‌های غیرمتمرکز یا DEX با حذف واسطه‌ها و فراهم کردن امکان معاملات مستقیم بین کاربران، به یکی از نوآوری‌های برجسته در دنیای رمزارزها تبدیل شده‌اند. با این حال، مانند هر نوع بازار مالی، فعالیت در این بسترها نیز با خطراتی همراه است که آگاهی از آن‌ها برای ورود مطمئن ضروری است.
معامله در DEX یعنی چه؟
منظور از دکس تریدینگ، انجام خرید و فروش رمزارزها از طریق صرافی‌هایی است که به‌صورت غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند. در این نوع پلتفرم‌ها، خریداران و فروشندگان بدون واسطه و تنها با اتصال کیف پول دیجیتال خود، به تبادل دارایی می‌پردازند. عملکرد این صرافی‌ها بر پایه قراردادهای هوشمند بوده و به لطف بلاکچین، شفافیت و امنیت بالایی را ارائه می‌دهند.
کاربر در این بسترها سفارش خرید یا فروش را ثبت کرده و سیستم، بدون دخالت انسانی، معامله را نهایی می‌کند. تراکنش‌ها روی بلاکچین ذخیره می‌شوند که خود تضمینی برای شفافیت عملکرد این سیستم‌هاست.
✔️ بیشتر بخوانید: صرافی غیرمتمرکز (DEX) چیست؟
ساختار عملکرد صرافی‌های غیرمتمرکز
DEX در واقع محیطی همتا به همتاست که در آن افراد می‌توانند بدون نیاز به ثبت‌نام یا احراز هویت، به معامله بپردازند. پلتفرم‌هایی مانند Uniswap و SushiSwap نمونه‌هایی از DEXهای مطرح هستند که روی شبکه اتریوم ساخته شده‌اند.
در این مدل، بر خلاف صرافی‌های سنتی که کنترل و مدیریت داخلی دارند، قراردادهای هوشمند مسئول انجام عملیات مالی هستند. همچنین، کاربران کنترل کامل بر کلیدهای خصوصی خود دارند و هیچ نهاد متمرکزی بر دارایی‌های آن‌ها نظارت ندارد.
صرافی‌های غیرمتمرکز به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
مدل بازارساز خودکار (AMM) که بر اساس استخرهای نقدینگی فعالیت می‌کنند.
مدل دفتر سفارشات که بین خریدار و فروشنده ارتباط مستقیم ایجاد می‌کند.
مدل تجمیعی که بهترین قیمت‌ها را از بین چند پلتفرم انتخاب می‌کند.
خطراتی که باید در نظر گرفت
- تهدیدات امنیتی:
هرگونه ضعف در کدنویسی قراردادهای هوشمند ممکن است به سرقت سرمایه منجر شود. همچنین حملاتی مانند “Rug Pull” توسط توسعه‌دهندگان مخرب، از دیگر خطرات جدی هستند. - نقدینگی محدود:
برخی از DEXهای نوپا یا با حجم کم، توان پردازش معاملات بزرگ را ندارند که این موضوع می‌تواند باعث لغزش قیمت و ضرر شود. - نقص‌های فنی قرارداد هوشمند:
اشتباهات برنامه‌نویسی یا باگ‌ها در قراردادهای هوشمند می‌توانند سرمایه کاربران را در معرض خطر قرار دهند. - نبود مرجع نظارتی:
در صورت بروز اختلاف یا کلاه‌برداری، نبود نهاد ناظر مرکزی می‌تواند بازیابی سرمایه را دشوار کند. - ضرر ناپایدار (Impermanent Loss):
سپرده‌گذاری دارایی در استخرهای نقدینگی ممکن است به کاهش ارزش آن دارایی نسبت به نگهداری عادی‌اش منجر شود.
صرافی‌های متمرکز؛ جایگزینی قابل اتکا
برای کاهش ریسک‌های احتمالی، برخی کاربران ترجیح می‌دهند از صرافی‌های متمرکز مانند توبیت استفاده کنند. این دسته از صرافی‌ها، به‌واسطه داشتن زیرساخت‌های امنیتی، پشتیبانی سریع، حجم نقدینگی بالا و رابط کاربری ساده‌تر، محیطی امن‌تر را فراهم می‌کنند.
صرافی توبیت؛ انتخابی هوشمندانه
پلتفرم توبیت با فراهم کردن بستری امن و کاربرمحور، امکان خرید و فروش رمزارزها را بدون دغدغه برای کاربران فراهم کرده است. امکانات متنوع و پشتیبانی حرفه‌ای، این صرافی را به گزینه‌ای مناسب برای کاربرانی که به دنبال جایگزینی برای DEX هستند، تبدیل کرده است.
