برخی ممکن است بر این باور باشند که گرانبهاترین فلزات روی زمین طلا، نقره و پلاتین هستند. در حالی که آنها پرمعاملهترین فلزات گرانبها هستند، اما بسیاری فلزات حتی گرانبهاتری وجود دارند که کاربردهای مختلفی دارند.
گرانبهاترین فلزات
ارزش یک فلز گرانبها عمدتاً به کمیاب بودن، استفاده و تقاضا، فرآیند استخراج و خواص آن بستگی دارد. برخی از فلزات گرانبها به دلیل کاربرد آن در صنعت یا مقدار کمی که میتوان آن را استخراج کرد، بسیار ارزشمند هستند.
رودیم
رودیم (Rhodium) با قیمتی 4700 دلار در هر اونس مسلماً گرانبهاترین فلز جهان است. رودیم در مبدلهای کاتالیزوری خودروها و سایر وسایل نقلیه استفاده میشود. صنعت خودروسازی 80 درصد تقاضای این فلز را به خود اختصاص میدهد. رودیم بخشی از فلزات گروه پلاتین (PGM) است که به دلیل خواص کاتالیزوری شناخته شده است. (فلزات گروه پلاتین یا خانواده پلاتین شامل ۶ عنصر فلزی ِ پلاتین، پالادیم، رودیم، روتنیوم، ایریدیوم و اوسمیوم میشود. همگی آنها از فلزات واسطه هستند که در بلوک دی جدول تناوبی جای میگیرند.
در حالی که رودیم (Rhodium) ممکن است چهار برابر طلا ارزش داشته باشد، عرضه آن کمیاب نیست. سالانه 30 تن رودیم از آفریقای جنوبی استخراج میشود که 80 درصد کل رودیم استخراج شده را تشکیل میدهد. کشورهای دیگری مانند روسیه، ایالات متحده، کانادا، زیمبابوه، بوتسوانا، کلمبیا و فنلاند نیز دارای ذخایر زیادی از رودیم هستند.
ایریدیم
ایریدیم (Iridium) با قیمت 4650 دلار در هر اونس یکی از گرانبهاترین فلزاتی است که زمین در پوسته خود دارد و همچنین یکی از کمیابترین فلزات است. سالانه سه تن ایریدیوم از برزیل، آمریکا، میانمار، آفریقای جنوبی، روسیه و استرالیا استخراج میشود.
ایریدیوم به دلیل سختی آن شناخته شده است و اغلب برای تشکیل آلیاژهای قویتر استفاده میشود. این فلز معمولاً در موتورهای هواپیما، لولههای آب عمیق، نوک قلم و قطب نما و بسیاری چیزهای دیگر یافت میشود.
طلا
شاید معروفترین فلز گرانبها روی زمین باشد، اما جای تعجب نیست که یکی از با ارزشترین فلزات گرانبها در جهان است. طلا از زمانهای بسیار قدیم جزو با ارزشترین فلزات روی زمین بوده است.
البته از طلا برای جواهرات استفاده می شود، اما از آن به عنوان هادی برای وسایل الکترونیکی نیز استفاده میشود. همچنین طلا در ایمپلنتهای دندان و داروهای مختلف یافت میشود. طلا همچنین پرمعاملهترین فلز روی زمین است که یکی از امنترین سرمایه گذاریها به حساب میآید. طلا در سراسر جهان، به ویژه در چین استخراج میشود.
پالادیوم
پالادیوم، PGM دیگر، 931 دلار در هر اونس ارزش دارد. از پالادیوم در مبدلهای کاتالیزوری استفاده میشود و آن را به یکی از گرانبهاترین فلزات روی زمین شبیه رودیم تبدیل میکند. پالادیوم انتشار کربن از لولههای اگزوز را کاهش میدهد.
پالادیوم در راههای دیگری مانند ساخت جواهرات خوب، تصفیه هیدروژن و تصفیه آبهای زیرزمینی نیز استفاده میشود.
پلاتین
قیمت پلاتین 921 دلار در هر اونس است که آن را به یکی از گرانبهاترین فلزات روی زمین تبدیل میکند. آفریقای جنوبی مسئول استخراج 80% از عرضه پلاتین جهان است که در مجموع بیش از 160 تن از آن استخراج میشود.
پلاتین تقریباً در همه چیز استفاده میشود، اما عمدتاً در جواهرات و به عنوان سرمایه گذاری استفاده میشود. بر خلاف طلا، پلاتین سرمایهگذاری پرنوسانتری است که در زمانهای خوب به قیمتهای بالاتر میرود و در شرایط بد افت زیادی دارد.
روتنیوم
این فلز گرانبها عمدتاً در وسایل الکترونیکی استفاده میشود و در هر اونس 390 دلار ارزش دارد. روتنیوم (Ruthenium) در تولید سیم و الکترود استفاده میشود.
قیمت روتنیوم ممکن است افزایش یابد چرا که مشخص شده است که خواص جذب نور خوبی دارد و به طور بالقوه برای پنلهای خورشیدی ارزشمند است.
اسمیم
اسمیم (Osmium) با قیمت تقریبی 364 دلار در هر اونس، یکی دیگر از گرانبهاترین فلزات جهان است. به عنوان بخشی از PGMها، کاربردهای دقیقتری نسبت به سایر اعضای گروه دارد. از اسمیم برای ساخت نوک خودکارها و سوزنهای دستگاه ضبط استفاده میشود و در دستگاههای اندازه گیری یافت میشود.
اسکاندیم
اسکاندیم (Scandium) فلز نرمی است که در معادن اسکاندیناوی یافت میشود و ارزش آن حدود 98 دلار در هر اونس است. اسکاندیم را میتوان در تلویزیون، لامپ، چوب بیسبال و قاب دوچرخه پیدا کرد. اسکاندیم در طول سالها به دلیل افزایش استفاده به طور پیوسته محبوبیت پیدا کرده است. سالانه بین 15 تا 20 تن از این فلز گرانبها استخراج میشود.
رنیوم
قیمت رنیوم (Rhenium) حدود 77 دلار در هر اونس قیمت دارد که آن را تبدیل به یک فلز بسیار گرانبها میکند. رنیوم که معمولاً در کنار نیکل در معادن نیکل یافت میشود، یکی از کمیابترین فلزات در پوسته زمین است. این فلز در ایالات متحده، کانادا، شیلی، لهستان و روسیه استخراج میشود و سالانه حدود 40 تن از آن استخراج میشود.
نقره
نقره که زمانی ارزشمندتر از پلاتین بود، اکنون حدود 28 دلار در هر اونس ارزش دارد. نقره هنوز هم یکی از گرانبهاترین فلزات روی زمین است و به طرق مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.
نقره یک سرمایه گذاری مطمئن در کنار طلا محسوب میشود و به همان اندازه طلا در جواهرات استفاده میشود. با این حال، بسیار ارزانتر از طلا است، چرا که سالانه 40 تن استخراج میشود و همین امر آن را بسیار رایجتر میکند.