امیر موسوی

بر اساس داده‌ها و تحلیل‌های کارشناسان و متخصصان، تعهد دونالد ترامپ، رئیس ‌جمهور منتخب ایالات متحده، به وضع تعرفه بر واردات از مکزیک به ایالات متحده می‌تواند تأثیرات منفی بزرگ‌تری برای خودروسازان اروپایی همچون فولکس ‌واگن و استلانتیس و تأمین‌کنندگان آنها نسبت به هرگونه تعرفه مستقیم بر کالاهای اتحادیه اروپا داشته باشد.

ترامپ، اعلام کرده است که قصد دارد ۲۵ درصد تعرفه بر واردات از کانادا و مکزیک وضع کند تا این کشورها اقدامات خود را در مبارزه با مواد مخدر و مهاجران غیرقانونی در مرزها تقویت کنند. این اقدام ممکن است به توافق‌نامه تجارت آزاد میان سه کشور آسیب بزند و به نظر می‌رسد که در تضاد با اصول این توافق باشد.

در صورتی که این تعرفه‌ها اجرایی شوند، سوالات زیادی درباره آینده عملیات خودروسازان جهانی در مکزیک، به ‌ویژه خودروسازان اروپایی، مطرح خواهد شد. بسیاری از شرکت‌ها در مکزیک کارخانه‌هایی راه‌اندازی کرده‌اند تا از نیروی کار ارزان‌تر و نزدیکی به بازار پرسود ایالات متحده بهره‌مند شوند. در این شرایط، برخی از خودروسازان ممکن است تصمیم بگیرند تولیدات خود را به ایالات متحده منتقل کنند و از مکزیک خارج شوند.

در همین حال، برندهای لوکس خودروی اروپا که نه در ایالات متحده و نه در مکزیک تولید دارند، نگران آن خواهند بود که ترامپ به تهدیدات خود برای اعمال تعرفه بر کالاهای اروپایی عمل کند. این تعرفه‌ها می‌توانند قیمت خودروهای تولیدی این برندها را برای خریداران آمریکایی افزایش دهند.

تحلیلگران برنشتاین در یادداشتی برای مشتریان خود عنوان کرده‌اند که تهدیدات ترامپ به وضع تعرفه‌ها بلافاصله پس از شروع به کار او در ژانویه، فرصت کمی برای خودروسازان و تأمین‌کنندگان فراهم می‌آورد تا خود را با تغییرات بزرگ در زنجیره تأمین وفق دهند. آنها نوشته‌اند: «پیامدهای تعرفه‌های واردات از مکزیک و کانادا برای تولیدکنندگان ایالات متحده به قدری بزرگ است که به نظر نمی‌رسد شبیه به یک ابزار چانه‌زنی باشد.»

صنعت خودروسازی در حال حاضر با مشکلات متعددی روبه‌رو است، از جمله کاهش تقاضا، افزایش هزینه‌ها، کندی در گذار به خودروهای الکتریکی و رقابت جدی از سوی رقبای چینی همچون BYD.

مکزیک به عنوان یکی از منابع اصلی تأمین برای بازار خودروی ایالات متحده شناخته می‌شود. از نظر ارزش دلاری، ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ تقریباً همان میزان خودرو از مکزیک وارد کرده که از اروپا وارد کرده، اما واردات قطعات خودرو از مکزیک تقریباً چهار برابر بیشتر از واردات قطعات از اروپا بوده است. بر اساس آمار انجمن تولیدکنندگان خودروهای مکزیک، در نیمه اول سال ۲۰۲۳، حدود ۸۰ درصد از خودروهای صادر شده از مکزیک به ایالات متحده ارسال شده‌اند، یعنی معادل حدود ۱.۵۷ میلیون خودرو.

برای استلانتیس، چهارمین خودروساز بزرگ جهان، هر درصد اضافی تعرفه بر واردات از مکزیک می‌تواند منجر به کاهش سود قبل از مالیات به میزان حدود ۱۶۰ میلیون یورو (معادل ۱.۴ درصد از پیش‌بینی‌های سود این شرکت در سال ۲۰۲۵) شود. تحلیلگران تخمین زده‌اند که این کاهش در سود بین ۳.۶ میلیارد یورو (۳.۸ میلیارد دلار) تا ۴ میلیارد یورو خواهد بود.

هم‌اکنون، تعرفه‌های صادراتی از مکزیک به ایالات متحده بسته به مبدأ قطعات بین ۰ تا ۲.۵ درصد متفاوت است.

تحلیلگران استیفل نیز گفته‌اند که حدود ۶۵ درصد از خودروهایی که فولکس ‌واگن در ایالات متحده می‌فروشد، در صورت اعمال تعرفه‌ها بر واردات از مکزیک، دیگر رقابتی نخواهند بود. بزرگترین کارخانه خودرویی فولکس ‌واگن در مکزیک، در پوئبلا قرار دارد که در سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۳۵۰ هزار خودرو از جمله مدل‌های جتا، تیگوان و تاوس تولید کرده است که تمامی آنها برای صادرات به ایالات متحده تولید می‌شوند.

شرکت‌های خودروسازی و تأمین‌کنندگان در حال بررسی سناریوهای مختلف هستند، اما از آنجا که هیچ‌کس نمی‌داند که در نهایت چه تصمیمی اتخاذ خواهد شد، پیش‌بینی سخت است.

نیک کلاین، معاون رئیس شرکت OEC که در شیکاگو مستقر است، گفت: «بر اساس تجربیات گذشته، ترامپ احتمالاً از تهدید تعرفه‌ها به عنوان اهرم استفاده خواهد کرد؛ اما پیش‌بینی دقیق این که چه خواهد کرد، دشوار است.»

برخی از شرکت‌ها موقعیت بهتری برای افزایش تولید در ایالات متحده دارند که ممکن است به کاهش اثرات تعرفه‌ها کمک کند، اگرچه بسیاری از آنها در دوران رکود فعلی قادر به انجام سرمایه‌گذاری‌های زیاد نیستند. مرسدس بنز و بی ‌ام ‌و ممکن است تولید خود را در ایالات متحده افزایش دهند، اما این امر نیاز به سرمایه‌گذاری زیادی در تجهیزات خواهد داشت. هر دو خودروساز آلمانی خودروهایی از ایالات متحده به خارج صادر می‌کنند که می‌تواند موجب استرداد تعرفه‌ها شود.

بیش از نیمی از ۴۱۰,۷۹۳ خودرویی که بی ‌ام ‌و در کارخانه اسپارتانبرگ، کارولینای جنوبی در سال ۲۰۲۳ تولید کرده است، به خارج صادر شده‌اند. اولیور زیپسه، مدیرعامل بی ‌ام و در ۶ نوامبر گفت که برخی از این خودروها ممکن است به جای صادرات، در بازار داخلی به فروش برسند.

افزایش حمایت‌گرایی اقتصادی در ایالات متحده تحت ریاست ‌جمهوری ترامپ و جو بایدن، به علاوه بحران‌های زنجیره تأمین در دوران همه‌گیری کووید، موجب شده است که بسیاری از تأمین‌کنندگان قبلاً در ایالات متحده سرمایه‌گذاری کنند.

سرمایه‌گذاری‌های خودروسازان و تأمین‌کنندگان اروپایی در ایالات متحده بیشتر در ایالت‌هایی است که عموماً به حزب جمهوری‌خواه ترامپ رای می‌دهند. از سال ۲۰۰۶، شرکت‌های اروپایی ۱۲ میلیارد دلار از مجموع ۲۰.۷ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش خودرو در ایالات متحده را به خود اختصاص داده‌اند که بیشتر از ۳.۸ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های آمریکایی است.