چین برای مقابله با تهدیدهای افزایش تعرفهها، احتمالاً اولین خط دفاعی خود را از طریق کاهش ارزش یوآن به کار خواهد گرفت که با وضعیت اقتصادی چین همخوانی دارد.
در دوران اوج سیاست دلار قوی در اواخر دهه 1990، بارها از رابرت روبین، وزیر خزانهداری وقت آمریکا، خواسته میشد تا جزئیات بیشتری از این دکترین ارائه دهد. روبین تمایل نداشت که حتی کوچکترین انحرافی از آن سیاست صورت گیرد، چرا که هرگونه تغییر یا تفاوت در تفسیر میتوانست بازارهای ارز خارجی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. خبرنگاران همیشه از او میپرسیدند که آیا تداوم تقویت دلار به نفع منافع آمریکا است یا خیر. این پرسشها منطقی بود، چرا که روبین هیچگاه از تغییرات کوچک اجتناب نمیکرد. در برخی موارد، واشنگتن نیاز داشت که اجازه دهد دلار تضعیف شود یا حتی آن را بفروشد. روبین در دورهای طولانی از رونق اقتصادی که موجب ورود سرمایه به آمریکا شده بود، توانست سیاستهای خود را به راحتی پیش ببرد.
مسئولان چینی امروز شرایط مشابهی دارند. خط مشی چین همواره بر این بوده که یوآن را بصورت ثابت نگه دارد. با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، معاملهگران اکنون میتوانند ببینند که تا چه حد چین میتواند این ثبات را در مواجهه با تهدیدهای تعرفهای که به شدت افزایش یافتهاند، حفظ کند. آیا ممکن است یوآن در طی چند سال آینده بهطور تدریجی و در عین حال کمریسک تضعیف شود؟ بانک مرکزی چین نیز از لزوم ایجاد سطح تعادلی معقول سخن گفته است. البته اینکه این تعادل به چه معناست و چه میزان انحراف از آن قابل قبول است، به شرایط بستگی دارد. اگر تعرفههای 60 درصدی برای صادرات چین به آمریکا بهطور واقعی اعمال شوند، چین به روشی نیاز دارد که شوک ناشی از آن را جذب کند و بازار ارز میتواند اولین گام در این راستا باشد.
✔️ بیشتر بخوانید: آشنایی کامل با ساختار سیاسی در چین
کاهش ارزش یوآن، که اکنون ضعیفتر از زمانی است که ترامپ برای اولین بار به قدرت رسید، احتمالاً اولین خط دفاعی چین خواهد بود. این ارز در این سه ماه حدود 3 درصد کاهش یافته و از زمان انتخابات در برابر دلار نزول کرده است. اکثر اقتصاددانانی که توسط بلومبرگ نظرسنجی شدهاند، انتظار دارند که بانک مرکزی چین با کاهش بیشتر ارزش یوآن مشکلی نداشته باشد؛ که احتمالاً همراه با اقدامات دیگری مانند کاهش نرخ بهره و افزایش کسری بودجه خواهد بود. در حالی که نظرات مختلفی در مورد اندازه دقیق این کاهش ارزش وجود دارد، بسیاری بر این باورند که این رقم ممکن است به بیش از 8 یوآن به ازای هر دلار نرسد.
شی جینپینگ، رئیس جمهور چین، تمایلی به وقوع سقوط آزاد یوآن نخواهد داشت. بانک مرکزی چین نوسانات روزانه را در بهترین شرایط محدود میکند و نیروهای بازار تنها تأثیر کمی دارند. رشد کمتر و کاهش هزینههای استقراض باعث کاهش ارزش بیشتر ارزها خواهد شد، اما مقامات چینی به ندرت پذیرای تغییرات ناگهانی هستند. بهعنوان نشانهای از این احتیاط، بانک مرکزی چین روز چهارشنبه نرخ پایه ارز را بالاتر از حد انتظارات بازار تعیین کرد، که این اقدام روز بعد هم تکرار شد. به نظر میرسد که هدف چین یک نزول تدریجی در ارزش یوآن باشد، نه کاهش ناگهانی.
✔️ خبر مرتبط: ترامپ با انتخابهای کابینه خود به چین هشدار داد
چرا نرخ 8 یوآن به ازای هر دلار اینقدر اهمیت دارد؟ این عدد علاوه بر اینکه یک عدد رُند به حساب میآید، از نظر نمادین نیز قابل توجه است. پیش از ژوئیه 2005، ارز چین برای بیش از یک دهه بهطور ثابت در حدود 8.3 تعیین شده بود. زمانی که چین این نرخ ثابت را کنار گذاشت و به یک سیستم مدیریت ارزی انعطافپذیرتر روی آورد، این حرکت به عنوان یک امتیاز به فشارهای ایالات متحده تلقی شد. در صورتی که چین به 8 یوآن بازگردد، میتواند به معنای پذیرفتن این باشد که سیاستهای قبلی اشتباه بوده است. مگر اینکه چین از برنامههای خود برای تبدیل یوآن به یک ارز جهانی جدی صرف نظر کرده باشد، این نوع بازگشت به وضعیت قبلی میتواند پیامدهای منفی به دنبال داشته باشد.
در هرگونه بحث در مورد بازار ارز و تجارت، احتمال توافقات بزرگ همیشه مطرح است. مانند توافق پلازا در سال 1985، که آلمان و ژاپن را متقاعد کرد تا ارزش ارزهای خود را افزایش دهند. لوئی-وینسنت گیو و آرتور کروربر در یک سمینار در سنگاپور در هفته گذشته اشاره کردند که امضای یک توافق گسترده امروزه بسیار دشوار است. با این حال، بهنظر میرسد یک توافق کوچکتر ممکن است محتمل باشد. ترامپ و شی از تعرفههای بسیار بالا سودی نخواهند برد. ترامپ در بخشی از کارزار انتخاباتی خود به دلیل نارضایتی از تورم انتخاب شد، و این دقیقا همان چیزی است که تعرفههای بالا تولید خواهند کرد. شی هم با کندی رشد اقتصادی روبهرو است و نمیخواهد از بزرگترین بازار دنیا کنار گذاشته شود. بنابراین، توافقی که در آن ترامپ در قبال خرید بیشتر محصولات کشاورزی و کالاهای چین از خود انعطاف نشان دهد، میتواند مفید باشد. هر دو طرف میتوانند پیروز اعلام شوند و به جلو حرکت کنند. (توافق پلازا، بین اعضای گروه 5 (شامل فرانسه، آلمان، آمریکا، پادشاهی متحد (بریتانیا) و ژاپن) به امضا رسید، مذاکرات منجر به این توافق در نوامبر سال 1983 میان دولت رونالد ریگان و ژاپن آغاز شد و به مدت 2 سال ادامه داشت، در نهایت این قرارداد در 22 سپتامبر سال 1985 امضا شد و تبعات گستردهای در اقتصاد جهان باقی گذاشت که از جمله آن میتوان به افزایش ارزش ین ژاپن و مارک آلمان در مقابل دلار آمریکا اشاره کرد.)
✔️ خبر مرتبط: سولومون، رئیس گلدمن ساکس: سرمایهگذاران جهانی از سرمایهگذاری در چین اجتناب میکنند
این تحلیل بر این فرض استوار است که هر دو طرف به توافق خود پایبند خواهند ماند و باید این پیام را به طرفداران خود منتقل کنند که از موضع قدرت مذاکره کردهاند. یکی دیگر از دلایلی که رسیدن به توافقی مشابه را پلازا دشوار میکند، این است که ژاپن و چین معتقدند که در آن توافق، طرف ژاپنی ضرر کرده است. همچنین باید به یاد داشت که دولتها امروزه تأثیر کمتری روی بازارها نسبت به چهار دهه پیش دارند. بنابراین، بهتر است بهجای تمرکز بر توافقی گسترده، به دنبال چیزی معقولتر و در عین حال عملی بود. این گزینه بسیار بهتر از ورود به یک جنگ تجاری طولانی و پیچیده است.
در این بین، پکن میتواند ارزش یوآن را به آرامی کاهش دهد. همانطور که روبین در یادداشتهای خود گفته است، عوامل اقتصادی پایهای ارزها را بیشتر از مداخلات دولتی تعیین میکنند. به نظر میرسد شرایط اکنون برای تضعیف تدریجی یوآن مناسب است و حتی ممکن است این در راستای منافع چین باشد.
بیشتر بخوانید: