در کمتر از یک هفته، ژاپن به طور کامل انتظارات جهان را برای بازارها و اقتصاد خود تغییر داد.
این کشور بیش از یک سال عزیز دنیای مالی بود. ارز ضعیف آن بازار سهام را به رکوردهای بی‌سابقه سوق داد و تورم را پس از دهه‌ها دوباره شعله‌ور کرد. سپس بانک مرکزی ژاپن چهارشنبه گذشته نرخ بهره را افزایش داد و اوئدا، رئیس بانک مرکزی ژاپن، اعلام کرد که قصد دارد به راه خود ادامه دهد که به افزایش شدید ین و چرخش شدید در بازارهای جهانی کمک کرد. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران مجبور شدند استراتژی‌های مبتنی بر دیدگاه‌های کلان مبنی بر ضعیف ماندن پول ژاپن و افزایش سریع نرخ‌های بهره را کنار بگذارند.
بدون شک این زمینه کاملاً جدیدی برای بازارها است. استفن میلر، مشاور مدیریت سرمایه‌های گرانت ساموئل و مدیر سابق صندوق بلک راک، می‌گوید: اکنون با بانک مرکزی ژاپنی مواجه هستیم که به نظر می‌رسد از سال‌ها سیاست نرخ‌های بهره صفر یا منفی دور می‌شود. “ژاپن اکنون در مرکز نگرانی‌های اضطراری – در همه چیز از سهام، اوراق قرضه، ین، اعتبار و غیره قرار دارد.”
نوسانات در بازارهای ژاپن ادامه یافت و نیکی 225 در روز دوشنبه بیشترین افت خود را از سال 1987 تجربه کرد، اما روز بعد 10 درصد افزایش یافت. این حرکت سریع، پیامدهایی برای سیاست و خانواده‌های کشور دارد چرا که آشفتگی بازار می‌تواند بر اطمینان مصرف کننده و خروج ظریف ژاپن از تورم تأثیر بگذارد. پس از اینکه شینیچی اوچیدا، معاون رئیس بانک مرکزی ژاپن، اعلام کرد: بانک تا زمانی که بازارها ناپایدار هستند، نرخ بهره را افزایش نخواهد داد، ین روز چهارشنبه بیش از 2 درصد تضعیف شد.
هیروفومی سوزوکی، استراتژیست ارشد ارز خارجی در بانک سومیتومو میتسویی، گفت: “ریسک این است که مصرف و سرمایه‌گذاری به دلیل افزایش عدم اطمینان در بازارها متوقف شود.” اگر این مسئله ادامه یابد، می‌تواند بر رفتار تجاری و خانواده‌ها نیز تأثیر بگذارد.»
به گفته تحلیلگران، فشار فروش تاریخی در بازار نشان می‌دهد که هرگونه معامله‌ای که امید به سود بردن از ین ضعیف و افزایش گسترده بازار سهام ژاپن بوده است، از بین رفته است. افزایش ین، یکی از سودآورترین استراتژی‌های بازار در سال جاری را نیز از مسیر خارج کرد: معاملاتی که شامل استقراض ارز ژاپن برای سرمایه گذاری در سایر دارایی‌های جهانی است. بهبود ین باعث هجوم برای حفظ سود و بسته شدن معاملات شد که تشدید رشد ارز را در پی داشت.
وی لی، استراتژیست ارشد سرمایه گذاری جهانی در بلک راک گفت: «این واکنش بزرگ در مقایسه با موارد قبلی معاملات حملی که به سرعت باز می‌شود، نشان می‌دهد که در ژاپن ترسی بزرگ‌تر از رکود وجود دارد – و در صورت ادامه می‌تواند پیامدهای جهانی داشته باشد.
سیاستمداران و رهبران تجاری به دنبال کاهش نگرانی‌ها در مورد پیامدهای بازگشت به نرخ‌های بهره عادی بوده‌اند و اظهارات اوچیدا در روز چهارشنبه در مورد حفظ نرخ بهره در بازارهای پرنوسان، یک گام عقب‌تر از موضع هاوکیش اوئدا در هفته قبل بود.
مقامات همچنین به دنبال کاهش تأثیر نوسانات وحشی بازار هم بر سرمایه‌گذاران خرد و هم بر حساب‌های سرمایه‌گذاری معاف از مالیات هستند. مورد دوم ابتکاری است برای تشویق مردم به انتقال بخشی از بیش از 1 کوادریلیون ین (6.8 تریلیون دلار) موجود در حساب‌های بانکی از ماه مارس به بازار. سرمایه‌گذاران خارجی که در این کشور باقی مانده‌اند احتمالاً نگاه بلند مدت‌تری به شرکت‌هایی خواهند داشت که در اصلاحات، رشد کسب و کار و مدیریت ترازنامه کوشا بوده‌اند.
پلهام اسمیترز که شرکت مستقر در لندن او تحقیقاتی را روی شرکت‌های آسیایی با تمرکز بر ژاپن ارائه می‌کند، گفت: «من فکر می‌کنم این بازاری است که اکنون باید با تحلیل‌های بنیادی سازگار باشد – رویکرد پایین به بالا، نه از بالا به پایین».
یک دیدگاه در حال ظهور وجود دارد که حرکت بانک مرکزی ژاپن یک اقدام اشتباه و تحت تأثیر فشارهای سیاسی بوده است، چرا که چندین سیاستمدار برجسته در هفته‌های اخیر ین ضعیف را مطرح کرده بودند. تاکوجی آیدا، اقتصاددان ارشد در کردی اگریکول (Credit Agricole) گفت که این مسئله می‌تواند روابط بین دولت ژاپن و بانک مرکزی را به خطر بیندازد – و بر تلاش فومیو کیشیدا نخست وزیر برای انتخاب مجدد به عنوان رئیس حزب حاکم ژاپن در ماه آینده تأثیر بگذارد.
دیگران از حرکت بانک مرکزی ژپن حمایت کردند. کریستوفر ویلکاکس، رئیس تجارت و بانکداری سرمایه‌گذاری در نامورا هولدینگز (Nomura Holdings Inc) گفت که افزایش نرخ بهره با توجه به محیط کلان کشور و تغییر دهه‌ها سیاست پول تسهیلی، تصمیم درستی بود.
ویلکاکس گفت: «آنها همیشه می‌دانستند که کاهش سیاست‌های تسهیلی بسیار سخت خواهد بود. بنابراین من فکر می‌کنم بانک مرکزی ژاپن بسیار هوشمندانه بازی می‌کند.
رکود در بازار همچنین می‌تواند جرقه افزایش بازخرید سهام را به همراه داشته باشد چرا که شرکت‌ها از قیمت‌های پایین‌تر سهام سود می‌برند. تنظیم‌کننده‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی بر شرکت‌ها فشار می‌آورند تا سیاست‌های سهامداران دوستانه‌تری اتخاذ کنند.
آتل گویال، تحلیلگر سهام در گروه جفریز (Jefferies) گفت: «این فرصت منحصر به فرد است. این فشار فروش فرصت مناسبی را ایجاد می‌کند چرا که برخی از شرکت‌ها در شرف اعلام نتایج و برگزاری جلسات هیئت مدیره هستند، این امکان برای برخی از آنها وجود دارد که خریدهای بزرگ را اعلام کنند.
از آنجایی که آنها به دنبال فرصت‌هایی در محیط جدید ایجاد شده توسط بانک مرکزی ژاپن و آشفتگی بازار ناشی از آن هستند، اتفاق نظر گسترده‌ای وجود دارد که سرمایه گذاران باید آنچه را که فکر می‌کردند در مورد کشور می‌دانند، ارزیابی کنند.
