طلا اخیراً در یک روند صعودی شدید قرار گرفته است، به طوری که قیمت آن تاکنون در سال 2025 بیش از 10٪ افزایش یافته است. قیمت طلا روز دوشنبه بیش از 1.5٪ جهش کرد و به بالاترین سطح تاریخی خود رسید. افزایش قیمت طلا ناشی از تقاضای پناهگاه امن به دلیل نگرانی‌ها از جنگ تجاری جهانی است، پس از اینکه رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، برنامه‌های جدید تعرفه‌ای خود را اعلام کرد. ترامپ روز یکشنبه اعلام کرد که قصد دارد تعرفه 25٪ اضافی بر تمام واردات فولاد و آلومینیوم اعمال کند. او همچنین گفت که این هفته تعرفه‌های متقابل را اعلام خواهد کرد که نرخ‌های اعمال‌شده توسط کشورهای دیگر را تطابق می‌دهد و فوراً اجرایی می‌کند. طلا به عنوان یک سرمایه‌گذاری امن در دوران بحران‌های اقتصادی و ژئوپولیتیکی شناخته می‌شود.
بانک مرکزی هند (RBI) نیز به خرید طلا به مقادیر زیادی پرداخته است. دیروز در لوک سابا، به معنی خانه مردم در هند مجلس سفلا برای پارلمان این کشور، مانیش تی‌واری از وزیر دارایی هند پرسید که آیا تغییر به سمت طلا نشان‌دهنده یک حرکت به سمت کنار گذاشتن دلار آمریکا به عنوان مکانیزم اصلی تسویه حساب‌ها است یا خیر. با این حال، وزیر دارایی، نیملا سیتارامن، روشن کرد که افزایش ذخایر طلای هند، از جمله ذخایر طلای بانک مرکزی، به منظور جایگزینی هیچ‌یک از ارزهای بین‌المللی نیست.
در خصوص خریدهای طلا بانک مرکزی هند، نیملا سیتارامن تایید کرد که بانک مرکزی هند در حال انباشت طلا به منظور حفظ یک پرتفوی متوازن از ذخایر است. در حالی که دلار آمریکا بخش غالب ذخایر ارزی هند را تشکیل می‌دهد، بانک مرکزی هند همچنین ذخایری در ارزهای دیگر و طلا نیز دارد. او تأکید کرد که این اقدام بخشی از استراتژی متنوع سازی ذخایر است و نه نشانه‌ای از تغییر جهت هند از دلار یا تمایل به جایگزینی مکانیزم تسویه حساب بین‌المللی. این اظهار نظر در زمانی بیان می‌شود که بحث‌های جهانی درباره دلارزدایی (de-dollarization یا کاهش وابستگی به دلار) شدت گرفته است و برخی کشورها به دنبال جایگزین‌هایی برای تجارت و ذخایر خود هستند. با این حال، سیتارامن به وضوح اعلام کرد که انباشت بیشتر طلا توسط هند هیچ‌گونه تغییر جهت در این زمینه را نشان نمی‌دهد.
خرید گسترده طلا بانک مرکزی هند
ذخایر ارزی هند تا تاریخ 31 ژانویه به 630.6 میلیارد دلار رسید که نسبت به هفته منتهی به 24 ژانویه 1.05 میلیارد دلار افزایش نشان می‌دهد. این دومین افزایش پیاپی در ذخایر ارزی بود پس از آنکه ذخایر ارزی در هفته گذشته 5.5 میلیارد دلار افزایش یافته بود. عامل اصلی این رشد، ذخایر طلا بودند که 1.2 میلیارد دلار افزایش یافت و به 70.89 میلیارد دلار رسید.
بانک مرکزی هند (RBI) در سال 2024، 72.6 تن طلا به ذخایر خود اضافه کرد که چهار برابر افزایش ذخایر طلا نسبت به سال گذشته بود. در این سال که نوسانات شدید ارزی پس از انتخابات ترامپ در نوامبر شاهد بود، بانک مرکزی هند در خرید خالص طلا از بانک‌های مرکزی لهستان و ترکیه پیروی کرد و در رده سوم قرار گرفت.
✔️ خبر مرتبط: وال استریت غافلگیر شد؛ طلای ۲۹۰۵ دلاری و ۵ نکته کلیدی برای آینده
آخرین موجودی طلای بانک مرکزی هند (RBI) تا پایان دسامبر 2024 به 876.18 تن رسید که ارزش آن 66.2 میلیارد دلار بوده است. این در مقایسه با 803.58 تن طلا به ارزش 48.3 میلیارد دلار در همین دوره از سال گذشته، نشان‌دهنده خرید 72.6 تن طلا در سال تقویمی 2024 است. افزایش ذخایر در سال 2023 به مجموع 18 تن رسید. خرید طلا در سال 2024 بالاترین میزان از سال 2021 و دومین خرید بالاترین در هر سال تقویمی از زمانی است که بانک مرکزی هند خرید طلا را از سال 2017 آغاز کرد.
مهم این است که بانک مرکزی هند (RBI)، برخلاف بسیاری از بانک‌های مرکزی جهانی مانند همتایان ترکیه‌ای، سوئیسی یا حتی چینی خود، به ندرت طلا می‌فروشد، چرا که این یک تصمیم سیاسی دشوار است. بانک مرکزی هند در بین ده بانک مرکزی برتر جهان از نظر ذخایر طلا در ذخایر ارزی خود قرار دارد.
در سطح جهانی، بانک‌های مرکزی در سال 2024 به خرید طلا ادامه دادند و خریدها برای سومین سال پیاپی از مرز 1000 تن فراتر رفت. خرید طلا در سه‌ماهه چهارم سال به‌طور قابل توجهی افزایش یافت و به 333 تن رسید که مجموع خرید سالانه بانک‌های مرکزی را به 1045 تن رساند.
چرا بانک مرکزی هند به انباشت طلا پرداخته است؟
بانک مرکزی به‌طور جدی در حال خرید طلا است، چرا که خرید طلا به بانک مرکزی کمک می‌کند تا خود را در برابر نوسانات ارزی و ارزیابی مجدد ذخایر محافظت کند. به عنوان مثال، در دوره آوریل تا سپتامبر 2024، 56 میلیارد دلار به ذخایر ارزی به دلیل سودهای ارزی اضافه شد، در حالی که در همین دوره از سال گذشته 17.7 میلیارد دلار ضرر به ثبت رسید. از سوی دیگر، قیمت طلا در طول سال بیش از 25 درصد افزایش یافت، که کمک کرد تا سود ارزی معادل در موجودی طلای بانک مرکزی ایجاد شود، حتی اگر بانک مرکزی هیچ سود تجاری از خرید طلا ثبت نکند.
✔️ خبر مرتبط: نگاهی دوباره به اوج تاریخی سال 1980: آیا تاریخ برای طلا تکرار خواهد شد؟
بانک مرکزی هند (RBI) از ماه اکتبر خرید طلا را تسریع کرده است تا ریسک‌های ارزیابی مجدد ذخایر ارزی خود را کاهش دهد و نوسانات ارزی را به حداقل برساند. بخشی از ذخایر که از اوایل سپتامبر تاکنون از بالاترین سطوح خود کاهش یافته‌اند، احتمالاً برای کاهش افت روپیه در برابر دلار آمریکا نیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
گائورا سینگ‌گاپتا، اقتصاددان ارشد بانک IDFC، ماه گذشته گفت: “خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی به دلیل نیاز به متنوع سازی در دارایی‌هایی است که ذخایر ارزی در آن‌ها نگهداری می‌شود. تمرکز بالای دارایی‌های ارزی در اوراق بهادار مانند خزانه‌داری‌های کوتاه‌مدت آمریکا، ریسک‌های از دست دادن ارزیابی زمانی که بازدهی خزانه‌داری‌های آمریکا افزایش می‌یابد را به همراه دارد.”
سینگ‌گاپتا افزود: “یک ریسک دیگر از دست دادن ارزیابی در دوران تقویت دلار افزایش می‌یابد. در حال حاضر، بانک‌های مرکزی هم با افزایش بازدهی خزانه‌داری‌های آمریکا و هم تقویت دلار مواجه هستند که منجر به از دست دادن ارزیابی قابل توجهی شده است. متنوع سازی ذخایر ارزی به سمت طلا با هدف کاهش ریسک از دست دادن ارزیابی انجام می‌شود.”
بانک مرکزی هند (RBI) از دسامبر 2017 به طور فعال در حال انباشت طلا به عنوان بخشی از استراتژی مدیریت ذخایر خود بوده است. اما پس از دوران همه گیری ویروس کرونا، این بانک به طور جدی‌تری اقدام به خرید طلا کرده و یکی از خریداران اصلی طلا در میان بانک‌های مرکزی جهانی است. هدف اعلام‌شده بانک مرکزی هند از نگهداری طلا در ذخایر، عمدتاً متنوع سازی به پایه دارایی‌های ارزی خود، به عنوان یک پوشش در برابر تورم و ریسک‌های ارزی است. بانک‌های مرکزی در سطح جهانی پس از آغاز جنگ روسیه-اوکراین در فوریه 2022، به طور فعال‌تر و جدی‌تری به انباشت طلا پرداخته‌اند. بانک مرکزی هند نیز روند بانک‌های مرکزی جهانی را دنبال کرده است. طبق گفته تحلیلگران بازار مختلف، پیش‌بینی می‌شود که خرید فعال طلا توسط بانک‌های مرکزی ادامه یابد. لوئیز استریت، تحلیلگر ارشد بازارها در شورای جهانی طلا، گفت: “در سال 2025، ما انتظار داریم بانک‌های مرکزی همچنان در راس تصمیم‌گیری‌ها باقی بمانند.”
بیشتر بخوانید:
- سال شکوفایی طلا: تحلیل گران از احتمال 4000 دلاری شدن قیمت می گویند!
- بانک مرکزی چین خرید طلا را سرعت داد؛ بازار ها در انتظار رشد بیشتر
- افزایش بی سابقه خرید طلا در روسیه؛ روبل تحت فشار جنگ و تحریم ها
