هر نیم قرن یا بیشتر، نظم پولی جهان دچار تغییرات عمیقی میشود. شاید اکنون شاهد آخرین انقلاب پولی باشیم: ظهور استیبلکوینهای پشتیبانیشده با دلار، که میتواند سلطه ارز آمریکایی را برای چندین دهه دیگر تثبیت کند.
تاریخچهای کوتاه: اواخر قرن 19 استاندارد طلا (Gold Standard) به بخش زیادی از جهان مسلط شد. پایان جنگ جهانی دوم سیستم برتون وودز (Bretton Woods) را به ارمغان آورد که در سال 1971 به پایان رسید و دورهای جدید از پول فیات و نرخهای ارز شناور آغاز شد. ارز دیجیتال در سال 2008 اختراع شد، اما سیستم پولی جدیدی که این فناوری ممکن میسازد، تا به تازگی شفاف نشده است.
استیبلکوینها داراییهای برنامهریزیشدهی دیجیتال هستند که وعده تبدیل به یک ارز، معمولاً دلار آمریکا، را میدهند. در حال حاضر، آنها سریعترین بخش در حال رشد رمزارزها هستند. استفاده از استیبلکوینها از اوت 2023 تاکنون 84% افزایش یافته و اکنون به اوج خود با رقم 224 میلیارد دلار رسیده است. نگرش حمایتی دولت رئیسجمهور پیشین، دونالد ترامپ، نسبت به رمزارزها احتمالاً به رشد بیشتر این بخش کمک خواهد کرد.
شایان ذکر است که، از نظر سرمایهگذاری بازار، شاید تا 99% از استیبلکوینها به دلار تعیین میشوند. این سهم بسیار بالاتر از آن است که در تجارت و مالی بینالمللی استاندارد مشاهده میشود. این نشان میدهد که اگر مؤسسات پولی از ابتدا دوباره ایجاد شوند – که بخشی از آنچه ارز دیجیتال انجام میدهد – بازار عمدتاً به سمت دلار خواهد رفت.
معاملهگران در بسیاری از کشورهای با حکومتهای ضعیفتر میخواهند در اقتصادهای مبتنی بر دلار مشارکت کنند، اما همیشه به راحتی به بانکداری مبتنی بر دلار، مانند آنچه که آمریکاییها دارند، دسترسی ندارند. سیستمهای بانکی داخلی آنها ممکن است غیرقابل اعتماد باشند یا بهطور خاص برای جلوگیری از تسلط دلار تنظیم شده باشند. همچنین، معاملهگران ممکن است از مقررات ایالات متحده که از طریق تحریمها و محدودیتهای معاملات دلاری عمل میکنند، بترسند. به عنوان مثال، مقررات «احراز هویت مشتری (KYC)» میتواند تعامل با مؤسسات مالی ایالات متحده را بسیار پرهزینه کند.
بنابراین، خارجیها بهطور فزایندهای به استیبلکوینها روی میآورند، که میتوانند به سرعت و بهطور مستقیم از طریق اپلیکیشنها به آنها دسترسی پیدا کنند. استیبلکوینها در حال حاضر چندان تحت نظارت قرار ندارند، اما در نهایت مقررات در بسیاری از کشورها ظهور خواهد کرد. با این حال، احتمالاً برای مدت طولانی نسخههای مختلفی از استیبلکوینها با سطوح مختلفی از نظارت وجود خواهد داشت. به همین دلیل، یکی دیگر از مزایای استیبلکوینها – حداقل برای معاملهگران فردی، نه لزوماً برای جامعه بهطور کلی – این است که معاملهگران قادر خواهند بود سطح نظارتی که میخواهند را انتخاب کنند.
✔️ خبر مرتبط: مؤسسه جیپیمورگان: رشد بازار ارزهای دیجیتال باعث افزایش استیبلکوینها شده است
چندین کشور در سالهای اخیر دلاریزه شدهاند — از جمله پاناما، اکوادور و السالوادور – و هیچکدام به نظر نمیرسد از این تصمیم پشیمان شده باشند. رئیسجمهور خوآویر میلی در آرژانتین وعده دلاریزه شدن را داده است، و این وعده در کمپین انتخاباتی او محبوب بود، اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا او میتواند منابع لازم برای اجرای آن را فراهم کند.
سناریو سادهتر این است که مردم در کشورهای در حال توسعه بیشتر و بیشتر از استیبلکوینها استفاده کنند. اقتصادهای آنها به طور جزئی “دلاریزه” خواهند شد — یا اگر بخواهید از اصطلاحی کمی شیک استفاده کنید، “استیبلکوینیزه (stablecoinized)” خواهند شد، با استیبلکوینهای پشتیبانیشده توسط دلار. مردم در این اقتصادها بیشتر به تفکر و محاسبه در قالب دلار عادت خواهند کرد، حتی برای معاملات داخلیشان. اقتصادهای دوقطبی ممکن است رایجتر شوند، با هر دو ارز داخلی و استیبلکوینهای پشتیبانیشده توسط دلار. در طول زمان، به دلیل ترس از ریسکهای بازخرید مرتبط با استیبلکوینها، بسیاری از کشورها به سمت دلاریزه شدن کامل یا جزئی خواهند رفت. در برخی موارد، دلار ممکن است در نهایت سلطه یابد.
کاهش نرخ باروری، که اکنون بسیاری از اقتصادهای فقیرتر جهان را درگیر کرده است، ممکن است این روند را تسریع کند: کشورهای فقیر با خطرات ورشکستگی روبهرو خواهند شد چرا که پیش از آنکه ثروتمند شوند، پیر میشوند. ایالات متحده، در مقابل، صرفنظر از نرخ باروری بومی خود، همیشه میتواند مهاجران با استعداد و با بهرهوری بالا را جذب کند. این واقعیت به تقویت موقعیت نسبی دلار ادامه خواهد داد.
دو ارز اصلی دیگر در نظم اقتصادی جهانی یورو و یوان چین هستند. هیچکدام موقعیت مناسبی برای به چالش کشیدن رشد دلار در کشورهای دیگر ندارند. یورو با تهدیدات فزاینده امنیتی از سوی روسیه و همچنین خطرات سیاسی ناشی از احتمال وجود دولتهای پوپولیست راستگرا در آلمان، فرانسه و سایر کشورهای اتحادیه اروپا روبهرو است. این احزاب احتمالاً ارزهای ملی را دوباره معرفی نخواهند کرد، اما یورو همچنان تحت ابرهای سیاسی باقی خواهد ماند. از سوی دیگر، چین با اقتصاد راکد، کنترلهای سرمایهای و آزادی مالی محدود همچنان روبهرو است و آزادی مالی بیشتر بعید به نظر میرسد.
بنابراین، نظم پولی جهانی بعدی ممکن است نقش بسیار بزرگتری برای دلار داشته باشد، بهطور مشابه با نقشی که طلا در قرن 19 ایفا کرد. استیبلکوینها بهعنوان طعمه عمل خواهند کرد و بهعنوان مکانیزم اولیه انتقال خدمت خواهند کرد. ماندگاری آنها بستگی به این دارد که دولت ایالات متحده چقدر برای خارجیها آسان کند تا بهطور کامل در یک نظم پولی مبتنی بر دلار شرکت کنند. در حال حاضر، بحث برانگیز است.
یک نتیجهگیری این است که ارز دیجیتال، علیرغم منتقدانش، ممکن است در نهایت بسیار مفید واقع شود. نتیجه دیگر این است که قرن آمریکایی (American Century)، حداقل در زمینه پول، هنوز به پایان نرسیده است. (قرن آمریکا یا قرن آمریکایی (American Century) توصیف دورهای از اواسط قرن بیستم است که عمدتاً تحت تسلط ایالات متحده از نظر سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است.)
بیشتر بخوانید:
- کنگره آمریکا به دنبال قانونگذاری برای استیبلکوینها است
- تایوان به بانکها اجازه صدور استیبلکوین میدهد
- رمز ارز USDC نخستین استیبلکوین مطابق با قوانین جدید کانادا اعلام شد