مقدمه: نرخ ارز توسط سرمایهگذارانی که در بازار معامله میکنند، تعیین میشود. مفهوم «ریسکپذیری» و «ریسک گریزی» به تمایلات سرمایهگذاران نسبت به «ریسک» اشاره دارد و به شرایط فعالیت اقتصادی جهان وابسته است. گاهی اوقات به آن «سنتیمنت ریسک» یا «سنتیمنت سرمایهگذار» نیز گفته میشود.
اگر ریسک کم در نظر گرفته شود، این بهعنوان «ریسکپذیری» توصیف میشود. یک محیط «ریسکپذیری» معمولاً در زمان ثبات یا بهبود بازار رخ میدهد. این به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا داراییهای «پر ریسک» مانند: دلار استرالیا یا کانادا را انتخاب کنند.
اگر ریسک بالا تصور شود، این بهعنوان «ریسک گریزی» توصیف میشود. یک محیط «ریسکگریز» معمولاً در زمانهای بیثباتی رخ میدهد. یک محیط متزلزل یا نامطمئن میتواند ناشی از رویدادهایی مانند تشدید تنشها در اوکراین (ژئوپلیتیک) باشد و سرمایهگذاران را وادار میکند که احتیاط کنند و داراییهای امنتری را انتخاب کنند. این داراییها میتوانند ارزهای «امن» مانند دلار آمریکا یا ین ژاپن باشند.
پوند چگونه تحت تأثیر «ریسکپذیری» قرار میگیرد؟
بهطور معمول، استرلینگ (پوند) در محیط «ریسکگریزی» ضعیف میشود و در طول «ریسکپذیری» تقویت میشود.
برای مثال، درگیری در اوکراین، سرمایهگذاران را وادار کرده است تا داراییهای مطمئنتری را انتخاب کنند بنابراین شرایط بازار بهعنوان «ریسکگریز» توصیف میشود. این موضوع باعث شده است که پوند در برابر دلار آمریکا ضعیف شود. دلار آمریکا یک ارز بهعنوان «پناهگاه امن» است بنابراین معمولاً در یک محیط «پر ریسک» تقویت میشود.
هنگامیکه صحبت از سنتیمنت ریسک به میان میآید، استرلینگ (پوند) نیز تمایل دارد تا ضعیف شود. در یک محیط «ریسکگریز» تمایل به تضعیف در برابر ارزهای «امن» دارد. بااینحال، میتواند در برابر داراییهای «پر ریسکتر» مانند ارزهای بازارهای نوظهور و دلار استرالیا، نیوزلند و کانادا تقویت شود.
یورو چگونه تحت تأثیر ریسکپذیری و ریسک گریزی قرار میگیرد؟
وقتی صحبت از سنتیمنت ریسک به میان میآید، یورو تا حدودی غیرقابلپیشبینی است. برای سالها، یورو مانند پوند رفتار میکرد – معمولاً در مواقع ثبات بازار یا خوشبینی «ریسکپذیری» تقویت میشد و در زمانهای آشفتگی بازار ضعیف میشد «ریسکگریزی».
بااینحال، در سالهای اخیر، این ارز بیشتر شبیه یک ارز «امن» رفتار کرده است و در زمان نوسانات بازار تقویت میشود؛ بنابراین جفت GBPEUR در شرایط «ریسک گریزی» تمایل به کاهش دارد.
اگرچه همیشه اینطور نیست. با تشدید بحران در اوکراین، علیرغم اینکه پوند معمولاً نسبت به وضعیت بازار حساستر (پر ریسکتر) است، یورو در برابر پوند ضعیف شده است. این به این دلیل است که بحران تأثیر مستقیمی بر اقتصاد اروپا دارد. اروپا به گاز روسیه متکی است و هرگونه تحریمی از سوی غرب علیه روسیه میتواند بر عرضه این گاز تأثیر بگذارد.
با تشدید بحران در اوکراین، یورو در برابر پوند ضعیف شده است.
چرا برخی ارزها «دارایی امن» هستند درحالیکه برخی دیگر «پرریسک» هستند؟
یک ارز «امن» معمولاً به دلیل اقتصاد پشت آن این خاصیت را دارد. بهعنوانمثال، فرانک سوئیس به دلیل عواملی مانند دولت باثبات سوئیس، صنعت بانکداری امن و بیکاری کم، یک ارز امن است. دلار آمریکا ارز ذخیره جهانی است بنابراین اغلب در مواقع عدم اطمینان، گزینه امن «پیشفرض» است.
جایگاه امن دلار سنگاپور در سالهای اخیر رشد کرده است و تنها اقتصاد جنوب شرق آسیا است که بهعنوان اقتصاد نوظهور شناخته نمیشود؛ بلکه بهعنوان اقتصاد توسعهیافته شناخته میشود.
دلار استرالیا یک ارز حساس به ریسک است؛ زیرا بهشدت به کالاها وابسته است. این به این دلیل است که اقتصاد استرالیا بهشدت به صادرات محصولات کشاورزی و معدنی وابسته است. این کالاها بیثبات هستند و تقاضا از آسیا بر دلار استرالیا تأثیر میگذارد.
کرون نروژ نیز فوقالعاده حساس به ریسک است و در یک محیط «ریسک گریز» ضعیف میشود. در سال 2020، در زمان همهگیری کرونا و کاهش قیمت نفت باعث شد که به کمترین میزان خود از سال 1971 سقوط کند.
بهطور مشابه، ارزهای بازارهای نوظهور، مانند روبل روسیه و رئال برزیل، به دلیل وابستگی شدید اقتصاد روسیه و برزیل به کالاها و دورههای بیثباتی سیاسی، «ریسک بیشتری» دارند.