افزایش سریع نرخ‌های بهره نتوانسته است روند رکوردشکن قیمت طلا را از سال 2022 متوقف کند، چرا که قیمت اسپات روز جمعه به رکورد 2798 دلار در هر اونس رسید و نشان داد که نیروهای جدیدی در حال هدایت رشد چشمگیر این فلز گران‌بها هستند.
بین سال‌های 1990 تا 2022، قیمت طلا از «نرخ بهره واقعی» تبعیت می‌کرد، که به‌عنوان نرخ بدون ریسک اوراق قرضه 10 ساله دولت آمریکا منهای نرخ تورم تعریف می‌شود.
به عبارت دیگر، «نرخ‌های بهره واقعی» زمانی مثبت هستند که بازده اوراق قرضه از نرخ تورم بیشتر باشد.
این بدان معنا بود که با کاهش «نرخ‌های بهره واقعی»، ارزش طلا افزایش می‌یافت و با افزایش نرخ‌های بهره واقعی، ارزش آن کاهش پیدا می‌کرد.
در واقع، هرچه سرمایه‌گذاران بتوانند بازده واقعی بیشتری از دارایی‌های بدون ریسک کسب کنند، احتمال کمتری وجود داشت که قیمت طلا را بالاتر ببرند.
نمودار زیر همبستگی را نشان می‌دهد، ازجمله اینکه چگونه این همبستگی در ابتدای سال 2022 به‌طور قاطعانه از بین رفت.
پس چه عاملی باعث این واگرایی شده است؟ آیا این یک تغییر ساختاری است؟ و این موضوع چه سرنخی درباره ادامه روند صعودی طلا به ما می‌دهد—روندی که قیمت آن را 55 درصد افزایش داده و از 1809 دلار در هر اونس در ابتدای 2022 به 2798 دلار در روز جمعه رسانده است؟
درگیری اوکراین جهان را از هم جدا کرده است
برخی از برترین اقتصاددانان کلان استرالیا به تغییرات ساختاری در بازارهای جهانی اشاره می‌کنند که سرمایه‌گذاران باید برای درک تصویر کلی از روند قیمت طلا آن‌ها را بشناسند.
به گفته شین الیور، اقتصاددان ارشد AMP، [این گسست در همبستگی] با تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه 2022 آغاز شد، که منجر به اعمال تحریم‌هایی بر دارایی‌های روسیه به دلار آمریکا و سایر ارزها شد».
«بنابراین، سایر بانک‌های مرکزی فکر کردند که ممکن است این اتفاق برای ما نیز بیفتد و فکر کردند شاید باید از دلار دور شویم و به سمت طلا متنوع سازی ایجاد کنیم.«
✔️ خبر مرتبط: خریداران مرموز و قدرت الگوریتم ها: دو عامل اصلی صعود اخیر طلا
از زمان تهاجم روسیه به اوکراین، اتحادیه اروپا و ایالات متحده 282 میلیارد دلار (412 میلیارد دلار) از دارایی‌های بانک مرکزی روسیه را توقیف کرده، هفت بانک روسی را از سیستم انتقال پول SWIFT جدا کرده و دارایی‌های حدود 2400 نفر از روس‌ها را تحریم کرده‌اند.
مَت شرود، استراتژیست ارشد سرمایه‌گذاری در شرکت Perpetual، گفت: «دولت ایالات متحده از ساختار سیستم مالی برای اعمال فشار بیشتر بر روسیه در اوایل 2022 استفاده کرد و سرمایه‌گذاران بزرگ خارجی به طلا به‌عنوان یک جایگزین برای دلار آمریکا نگاه کرده‌اند.»
اما اگر آتش‌بس میان روسیه و اوکراین برقرار شود، چه اتفاقی می‌افتد؟ دکتر الیور گفت که این ممکن است تنها یک مانع کوتاه‌مدت برای طلا باشد.
این به این دلیل است که این اتفاق لزوماً باعث معکوس شدن (بلکه کُند کردن) فاصله رو به گسترش میان کشورهای متحد روسیه و چین در سراسر آفریقا، آسیا، خاورمیانه و آمریکای جنوبی، در مقایسه با کشورهای متحد کشورهای غربی به رهبری ایالات متحده نخواهد شد.
در اجلاس مجمع جهانی اقتصاد (WEF) در داووس در ژانویه، نگرانی‌ها در مورد شکاف یا تجزیه در سیستم مالی دوباره به عنوان یکی از اصلی‌ترین مسائل برای بزرگ‌ترین مدیران سرمایه‌گذاری جهان مطرح شد.
گزارش مجمع جهانی اقتصاد در مورد «مقابله با ریسک تجزیه سیستم مالی جهانی» می‌گوید: «بیشتر و بیشتر، کشورها تلاش می‌کنند از سیستم مالی جهانی برای پیشبرد اهداف ژئوپولیتیکی خود استفاده کنند.»
این امر تهدیدی برای تمامیت خود سیستم به‌وجود می‌آورد و هزینه‌هایی در سطح کلان اقتصادی و همچنین برای مؤسسات مالی خواهد داشت، که از گیر افتادن دارایی‌ها و نوسانات ارزیابی تا کاهش نقدینگی و ریسک‌های رتبه اعتباری را شامل می‌شود.
تب طلا در چین
به‌طور خاص، بانک مرکزی چین از سال 2022 سرعت خرید طلا را افزایش داده و در سال 2023 بیشتر از هر بانک مرکزی دیگری طلا خریداری کرده است.
طبق گزارش شورای جهانی طلا (WGC)، چین سال 2024 را با دارایی‌های رسمی 2280 تن طلا به پایان رساند که معادل 5.5 درصد از ذخایر طلای جهان است.
کاهش شدید بازده اوراق قرضه دولتی چین و ورود به رکود تورمی همچنین باعث شده است که مقادیر بی‌سابقه‌ای از سرمایه‌گذاران خُرده‌فروش در چین در سال 2024 به خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا (ETFs) روی بیاورند. طبق گزارش شورای جهانی طلا (WGC)، مجموع دارایی‌های تحت مدیریت در صندوق‌های ETF طلا در چین طی سال 150 درصد افزایش یافت و 6.6 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شد.
در مقابل مشکل رکود تورمی چین، ایالات متحده شاهد تورم ناشی از کسری‌های مالی بی‌سابقه به‌عنوان درصدی از تولید ناخالص داخلی بوده است، که نشان‌دهنده هزینه‌های دولتی است که به‌طور قابل توجهی بیشتر از درآمدهای مالیاتی است که دریافت می‌کند.
این کسری‌های فزاینده بودجه دولت ایالات متحده را مجبور می‌کند تا برای تأمین هزینه‌های خود بدهی بیشتری صادر کند، که به این معنی است که سرمایه‌گذاران اوراق قرضه نگران هستند که چاپ بیشتر پول به تورم افزوده و موجب کاهش ارزش دلار شود.
در نتیجه، آن‌ها خواهان جبران بیشتر از طریق بازدهی بالاتر هستند، که از نظر نظری یک مانع برای قیمت‌های طلا به‌شمار می‌رود.
طبق گزارش‌های خبری گسترده، در این هفته افزایش تقاضا برای طلا فیزیکی از سوی سرمایه‌گذاران آمریکایی باعث شده است که بانک مرکزی انگلیس در لندن برای انجام سفارشات تحویل با مشکلاتی مواجه شود و زمان انتظار به چهار هفته افزایش یابد.
✔️ خبر مرتبط: کدام بانک های مرکزی بیشترین خرید طلا از ابتدای سال تا به امروز را داشتند؟
آقای شرود گفت: «بسیاری از دولت‌ها از پاندمی به‌عنوان بهانه‌ای برای ایجاد کسری‌های بزرگتر بودجه استفاده کردند.»
او افزود: «بنابراین اگرچه ایالات متحده از پایان سال 2021 اشتغال کامل داشته است، اما همچنان سیاست‌های مالی از نوع رکود را اجرا می‌کند.»
آقای شرود افزود که «نفوذ مالی به‌نظر دائمی» در ایالات متحده اکنون باعث شده است که معیاری به نام «حق بیمه مدت‌زمان» به بالاترین سطح خود از سال 2011 برسد. (حق بیمه مدت‌زمان (Term Premium) به تفاوت بین نرخ بازده بلندمدت اوراق قرضه و نرخ بازده کوتاه‌مدت اشاره دارد. این شاخص معمولاً به‌عنوان پاداش یا جبران ریسک برای نگهداری اوراق قرضه بلندمدت در مقایسه با اوراق قرضه کوتاه‌مدت در نظر گرفته می‌شود.)
خلاصه اینکه، حق بیمه مدت‌زمان – به‌عنوان معیاری برای ریسک نرخ بهره – زمانی افزایش می‌یابد که سرمایه‌گذاران اوراق قرضه نسبت به جهت‌گیری‌های آینده نرخ بهره و سیاست‌های مالی بیشتر دچار عدم اطمینان شوند، به‌طوری که سیاست‌های نامشخص رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده، دونالد ترامپ، سرمایه‌گذاران را تشویق کرده است تا ریسک‌های خود را پوشش دهند.
آقای شرود گفت: «و این موضوع باعث افزایش بازده اوراق قرضه شده است و طلا از آن پیشی گرفته که نشان می‌دهد اکنون برخی از سرمایه‌گذاران جهانی از طلا به‌عنوان ابزاری برای تنوع‌بخشی در مقابل دلار آمریکا استفاده می‌کنند.»
آقای شرود گفت: «سیاست تجاری ترامپ نامشخص است، اما به‌طور واضح تورم‌زا است، بنابراین شما وضعیتی دارید که سرمایه‌گذاران نمی‌توانند هیچ اطمینانی درباره جایگاه تورم داشته باشند، زیرا هیچ‌کس از سیاست تجاری ترامپ مطلع نیست.»
آقای شرود افزود: «بازار سهام ایالات متحده نیز از نظر ارزش‌گذاری‌های پیش‌رو 12 ماهه نسبت به 20 سال گذشته در صدک 98 قرار دارد.
او گفت: «بنابراین، این بسیار گران است و سرمایه‌گذاران بزرگ ممکن است اوراق قرضه دولتی را به‌عنوان محرک احتمالی ریسک ببینند، نه ابزاری برای متنوع سازی، اگر بازده اوراق قرضه دولتی ایالات متحده همچنان افزایش یابد.»
آقای شرود هشدار می‌دهد که روند رکوردشکن طلا به این معنا است که عوامل دیگری غیر از افزایش تقاضا برای آن به‌عنوان یک کلاس دارایی ممکن است هنوز با هم ترکیب شوند و باعث کاهش قیمت آن در سال 2025 شوند.
او گفت: «بزرگ‌ترین چالش امسال بازده اوراق قرضه است. سناریوی پایه من این است که فدرال رزرو امسال سیاست کاهش نرخ‌ها را تمام کرده است و اگر نه، تنها یک کاهش دیگر در پیش دارند.»
او افزود: «فدرال رزرو همان مشکل هر بانک مرکزی دیگر را با تورم دارد، چرا که تنها راهی که می‌توانند به تورم 2 درصدی برسند، این است که اقتصادهای خود را خرد کنند.»
آخرین عامل غیرمنتظره، دلار قوی ایالات متحده است. این دلار نزدیک به یک رکورد بالاست، همان‌طور که توسط شاخص دلار (DXY) اندازه‌گیری می‌شود که ارزش آن را در مقایسه با سبدی از شش ارز اصلی مقایسه می‌کند.
طبق کتاب‌های اقتصادی، معکوس شدن قدرت دلار آمریکا باید قیمت طلا و سایر کامودیتی‌ها را افزایش دهد، چرا که خرید آن‌ها برای سرمایه‌گذاران خارجی به ارزهای پایه ارزان‌تر خواهد شد.
دکتر الیور پیشنهاد کرد که برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است بخواهند مقداری در طلا سرمایه‌گذاری کنند تا سبد سرمایه‌گذاری خود را متنوع سازی کنند. او گفت: «من مقدار زیادی طلا نگه نمی‌دارم، اما در چارچوب معقول، ارزش فکر کردن به آن را دارد.»
بیشتر بخوانید:
